Słownik XVII wieku

Znaczenia:

bot. »roślina z rodzaju nawłoci, zawdzięcza swoją nazwę przypisywanym jej właściwościom leczącym urazy kości; Panaces Pharnaccum, Solidago Saracenica«: Rány wszelákie/ ták zwierzchnie iáko wnętrzne leczy z gruntu/ wźiąwszy go zliśćiem y z korzeniem ze dwie gárśći/ Wołowego ięzyká źiela/ Zánkłu/ Kozłku/ Przetárznice/ Złomignatu/ Podrożnikowego ziela po gárśći: To wszystko drobno posiekawszy/ w flászy dobrze zásrubowáney/ ábo w konwi cynowey zálutowáney/ winá ábo piwá dobrego ze trzy kwarty nálawszy/ w kotle vkropu wrzącego/ przez pięć godźin wárzyć. SyrZiel 269. ZLomignat/ od spoienia y zwárzenia kośći w ćiele złamánych/ iest rzeczony: Drudzy Gádowym/ álbo wężowym Trankiem názywáią go że przećiwko vsczknieniu od Gádźiny/ iádu przyiętemu y zádánemu/ iest osobliwym lekárstwem. SyrZiel 304. [Trank] PRzyrodzenia iest/ wysuszáiącego/ rozgrzewáiącego w wtorym stopniu/ rownie iáko y Złomignat/ wyćiera/ spaia/ zwiera/ śćiencza/ otwiera/ rospráwuie/ y rzedźi. SyrZiel 306. Nieprzystoynie czynią/ ktorzy to źiele Tránk mieszáią z Wielośiłem/ tákże z Złomignatem/ choćiasz nieiákokolwiek skutkámi do śiebie przystepuią/ wszákoż iedno nie są. SyrZiel 307. Pániam ktore po połogu moczu zátrzymáć nie mogą/ dla náruszenia pęchyrzá. Wźiąć Przywrotu liścia dwie garsći ábo dwie częśći/ Wrotyczu/ Złomignatu/ Bylice/ Dźiewánny po iedney częśći. Te źiołá w gárncu wárzyć/ á párę z nich liykiem przez otwor łoná/ trzykroć przez dźień pusczáć/ y tyle kroć/ tąż wodą z tych źioł wárzonych/ otwor łoná wymywáć. SyrZiel 328. Złomignat źiéle/ Gádowy tránk/ Węźowy tránk. Panaces Pharnacam, et Solidago Saracenica prima. Sireni. tribuitur hoc nomen Polonicum aliis herbis ob similem effectum. v. Przymiotowe źiéle. Kn 1433.