Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1614-1626

Formy: bezok. zażywać; ~ cz. ter. lp 3. os. zażywa; lm 1. os. zażywamy; 3. os. zażywają; ~ cz. prze. lp m 1. os. zażywałem; zażywałem; ż 3. os. zażywała; lm mos 1. os. zażywaliśmy; ~ cz. przy. złoż. lp m 3. os. będzie zażywał; lm mos 1. os. zażywać będziemy; ~ tr. przyp. prze. lm mos 3. os. zażywaliby byli; ~ im. wsp. zażywając; ~ nieos. cz. prze. zażywano

Znaczenia:

1. »posługiwać się kim, czym, używać czego«:

Rekcja: kogo czego

Wyszszego zas stanu damy to takich zazywaią trzewikow iako y Polki. PasPam 55. Skora własnie taka [...] iako Iaszczur co go do Szable zazywaią. PasPam 65. Zazywaią oni ich tam do roboty y do roznych posług. PasPam 77v. Gorzalina tez była w blaszanych ładownicach iakich natęn czas zazywano. PasPam 93. Trzeba im było niedać odpoczywac Iść do Stolice prywat niezazywac. PasPam 110v. Będzie cię zazywał [król] iuz w tobie zrozumiał Constanciam. PasPam 144.

2. »doznawać, zaznawać czego; używać czego«:

Rekcja: czego

Trzymałęm się Czarnieckiego y znim zazywał czasem okrutney biedy czasem tez y roskoszy. PasPam 52. Zazywalismy tez tam rekreacyiey rozney namorzu wsiadszy w batkę. PasPam 65. Nie zazywamy Samsieckiey Granice Swoiey Oyczystey broniemy Dzielnice. PasPam 110v. Gospodarskich zazywa kłopotow. PasPam 272v. Są to prawda bona licita dobra do czasu Człowiekowi powierzone ale onych według samego trzeba zazywac dawce. PasPam 282v.

3. »spożywać, jeść«:

Rekcja: czego

Rozne potrawy wkupie uwarzywszy tak nazimno, tego pokesu zazywaią a często. PasPam 55v. Wozami [zam. wozy] naładowano takiemi Specyałami iakich Nie wobozie ale przy domowych tylko wczasach zazywaią. PasPam 82v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ zażywać biesiady »biesiadować, ucztować«: Apollo biesiad, żartów Dyjannna zażywa. Wesoła myśl nie bywa nigdy zazdrośliwa... SzymSiel 75. Nákoniec y kto krotofile/ y biesiády/ y tego świátá zabaw záżywa/ áby w nich nie vtapiał sercá swoiego/ ále chwaląc Páná Bogá zá iego dáry/ ták tego vżywał/ iáko rzeczy ná vżywánie ludzkie stworzoney. StarKaz 641. Iakosz maiąc się dobrze y s konmi podroznemi przes całe trzy dni zazywałem dobrey biesiady z dobremi ludzmi y zacnemi damami. PoczOdlPam 86. [marg.] Po smierci ie[go] [Chrobrego] rok cały w załobie Męzowie y niewiasty Polskie chodziły biesiad zadnych nie zazywali. DrobOpow 135.