Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

Rekcja: co

W sworach jednak kiedy psi idą, nie trzeba im nic ciskać, bo się usiepają, powiklą, i cisnąć się pod konia często wpadną, i zdepce je [...]. OstrorMyślTur 44. Pierza/ y kiry/ y wesołe stroie/ Z swey się ozdoby wszystkiey obnáżyły. Wszystko zdeptano/ iesli iákiey trochy Krew nie oszpeci/ oszpecáią prochy. TasKochGoff 541. Kiedyby siłá przy tey nie dużości/ Iáko iey bácznie Niebá wam nie dáły/ Y przy wrodzoney rozum subtelności/ Swiát byście wszytek nogámi zdeptáły [...]. TwarSDaf 93. Gołębica uSyryiczykow Gęs uRzymian dla oswobodzonego Zamku odFrancuzow w uczciwosci bo iusz byli cicho weszli na tenZamek ktory zwano Capitolium Francuzi wnocy y ieden zdeptał Gęs. ktorych kilkanascie gdzies napodscieniu stało [...]. PotPrzyp 14. Zruc tę sprosną bestyą: co smie dzwigac Piętę Ku Niebu na cielesnych wszeteczenstw ponętę Swiat łudząc: skrusz iey rogi a zchyliwszy Grzbieta Zdepc: niech twey czci, nie kradnie z Turki Machometa. PotWoj 105. Wyscie pierwszy, zdeptali, tey bestiey kręgi Ktora, tak wiele swiata uięła wpopręgi [...]. PotWoj 161. Tys nieszczęsny Michale, ty Paleologu Ostatni raz szwankował: wtamtey bramy Progu Przez twe Piersi Cesarskie, twą krwią mokre stopy Naypierwszy raz zdeptały, zięmię Europy Co mysl wrozy, co serce nie wątpliwie tuszy Wkrotce swiata całego napełni to uszy [...]. PotWoj 206. Milsze po smutney gradobici zniwo, Komu w tym roku, powodz zyto zmuli, Plenszą go w drugiem Crescentią tuli: Gdziesz wyszła ze Lwem albo z srogiem dzikiem, W szranki puszczaią? domowego kota, Dosyc go zdeptac: tamten samem rykiem, Od strachu pewnie pozbędzie żywota [...]. PotSyl 3. Pies Ktory czuiąc, znáć y Psi máią swoie wrogi, Ze z tey Páná żywego nie obaczy drogi, Vgryższy się z wiązánia w nieprzeyźrane okiem, Tám kędy Pan ostátniem, ziemię zdeptał krokiem [...]. PotPocz 140. Wam Obrońcy Oyczyzny swoiey, od záiádły, Siły Pogáńskiey, że iuż z piersi Wászych spádły Stáro-Polskie Puklerze, pod ktorych zászczytem, Końskim ziemię Bolesław zdeptawszy kopytem, Ná Dnieprze y ná Elbie, w Tey y w owey Rzece, Dwie żelázne kopcámi postáwił Fortece [...]. PotPocz . Iak kwiat zdeptać tak łatwo życia uiąć człowiekowi. MikSil 234. [...] portret [...] o ziemię rzuciwszy zdeptała, y farby wszystkie zatarła, a na tym mieyscu obraz Nayś: Matki wyrysować kazała. NiesKor II 318-319. Rumak pod dobrym jezdzcem [...] zdepce podkową, Hidrę Siczową [...]. DrużZbiór 510.

2. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

Rekcja: kogo co

Z milczenia Hetman/ y poznał z postáwy/ Ze ich strách wielki wszystkich opánował: Wstał záras z mieyscá/ y porwał się z łáwy/ (Co w niem żal y gniew pobożny spráwował) Byłbych (pry) nie mąż/ lecz niewieściuch práwy/ Gdziebych żywotá dziś nie odżáłował: Y gdziebym sławę memu narodowi Zdeptáć dopuścić miał Pogáninowi. TasKochGoff 182. [...] nie pohamuią złości ludzkiey/ ktora Poćciwość stárożytną raz zdeptawszy/ pomnazáć się będzie/ inualido legum auxilio, quas vi, ambitu, postremo pecunia turbabuntur. OpalŁRoz 32. Z tąd wyniknęły wszytkie te nieszczęśliwości, ktore teraz Spráwiedliwość y Wolność zpodziwieniem świátá zdeptáły. LubJMan 14-15. W ostatku powiedziałem im: "Co o fortunę mówicie, zdepcę ją, jako małpę, a Boga przeprosiwszy, obaczycie jutro odmianę. SobJListy 557. Więc Król Republica zabrał Rezolucye offensivi belli przeciw Szwedowi zdeptawszy Pacta Oliwskie [...]. OtwFDzieje 53. Ták tedy iuż Uskromiwszy gniew [...] Zdeptawszy zazdrość. Pokoy z sobą stwierdziy. LubSŁapAdw 52-53. Zázdrość zdeptała y ogołociła [...]. LubSŁapAdw 84. Ile raży! [...] Skromych [!] zdeptała. Łákomych udarowała [fortuna]. LubSŁapAdw 105.

ZDEPTANY
im. przym. bier.

Formy: odmiana złożona lp M. m zdeptany; ż zdeptana; D. m zdeptanego; B. m żyw zdeptanego; ż zdeptaną; Ms. m zdeptanym; ż zdeptanej; lm M. mos zdeptane; B. mos zdeptane

Znaczenia:

1. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji[woda] ciekąc pole oblewa/ y skorupę ná nim kámienną zostáwuie. Ktora świeżo zdeptána pod nogámi miedzy trawą chrzęści. PetrJWod 6. [...] wnątrze [...] po ziemi z ielity włocząc/ włoczone deptał/ twárdymi kopyty. Ktore zdeptáne/ potym ná sztuki się rwáły/ Y w krąg się/ iegoż własnych goleni/ snowáły. OvOtwWPrzem 486. [...] iako mogła, tak iey dogadzała Albo lezącą na Szyiey dzwigała Albo spusczoną, w rękach piastowała, Y wniewymownym zalu, po zdeptanym Sniegu, do murow szła swoim Kochanym: Do Ktorych wszedszy dziękuię w tey Chwili Tym: co z niam Męza w Mury wprowadzili [...]. OblJasGór 128v. [...] tego zycliwe serca Zprzyiaiące affekty pod nogi sie y herbowną Waszeciow moich wielce Moscie Panow Składaiąc podkowe Zyczą, zeby po startych nieprzyiacielskich karkach wszystkie tory od Oyczystey Waszeciow Mego Wielce Moscie Panstwa zdeptane podkowy, wdzięcno wonieiące zakwitły Roze. WilczPam 23. [...] zoczy Ledwie żywo człowieká zdeptánego srogą Zwierzęciá w sił impecie biezącego nogą. DamKuligKról 17.

◼ Przenośnie: ◼ Poznał Daniel we mnie powietrza zmieszanie Onec tak wielkie trupy są przez smierc zdeptane Napełniłem mogiły swym gniewem y doły Uzna y hrzech ze moy iest ratunek niegoły. KodKon 136.

2. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiA że tym podobieństwem dáley poidę iako ciáło ludzkie effectum [...] bydz nie może uleczone/ chyba immutatione viscerum, tak cále zepsowana K. P. w ktorey iusz y práwá/ y zwyczáie zdeptáne/ chyba się sámą postánowienia swego odmiáną náprawi/ Polskiey zwłaszczá nászey/ grauia symptomata inaczey być zleczone niemogą. OpalŁRoz 33-34. Ná tey tedy niewinności, y niepoślákowáney nigdy wniczym Cnoty moiey obronę, ná ukazánie wielkiey krzywdy y oppressiey moiey ná dowiedzienie obáloney zemną oraz wolności Rzeczypospolitey zdeptánego Stanu Szlácheckiego, zniesioney naywiekszey iego prerogátywy, głosu wolnego, ten to Manifest podáię. LubJMan 4. [...] niemiáłá mieyscá vniżona, y zdeptána Rzeczyposp: powagá, podobno dla tego, że ták żáwsze będzie trzebá czynić, y w tey klubie trzymáć Oyczyznę. LubJMan 154-155. Mam słuszną, ma y Oyczyzná zemną, bo iey Stan wzruszony, zmieszány, zdeptány. LubJMan 156. Ia spustoszone osiadłości dziedzictwa białego orła, odarte i obnażone z dawney sławy tytuły Iego zdeptane provoluta tanto sanquine przez dwanaście wieków Iego parta decora i praemia virtuti restitutamn cultores agris altaria templis et pristinum koronie mojej reponam nitorem. PotWoj IXv. Piąłeś się i kasał ná wielkie rzeczy, zdeptányś został [...]. MłodzKaz I, 265. Stargane bowiem widziemy cardines wolności, zelżony maiestat Panski, zdeptaną całey Rzeczypospolitey powaga. MikSil 17. Kogo fortuna przez nogę rzuciła, Bywa zdeptany iak iabłon pochiła. MikSil 259. [...] Przyidzie ieszcze ten czas, kiedy WKM PM iako wielkiey nadziei y Wielkiego Imienia Pan, szczęśliwą po zdeptaney fortunie wystáwisz Oyczyznę [...]. DanOstSwada I, 32.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]