ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 18.07.2008
ZIEMIA rzecz. ż
Słowniki:
nie notują
Formy:
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
Związki frazeologiczne: bryłą ziemi narzucony »leżący w grobie«: Ten to dziś brełą ziemi nárzuczony/ ktory nieraz páłászem/ hardym/ grubym/ dzikim národom ná oczy narzuczał. WojszOr 204.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: bulgarska ziemia »Bułgaria«: Bulgarska ziemia. Bulgarya. Bulgarien, ein Land. Bulgarie un païs. T III 88. ▲ centrum ziemi, centrum ziemie: Záczym ciężar nie poydzie do p, gdyż p są iedneyże odległości od centrum ziemie. SolArch 152. To Empyreyskie Niebo [...] iest ostátnim cyrkułem do centrum ziemi, wszechmocney ręki Boskiey cyrklem formowánym. BystrzInfCosm A1v-A2. ▲ ziemia Bielska (sz. zm.): Gozdzielski zwalsie tosz chlopski syn w Belski ziemi mieszkał. TrepNekLib 109. Niewielkie rzeczy rzekł Pisarz ziemie Bielski[ej] w kole Generalnym [...] to tylko wyrzekł: "Pane starosto, ne zderżysz!". PasPam 243. ImPan Chalecki [...] zostawił Iednak Plenipotencyą ImPanu Szulcowi agentowi Swemu ad tractandum zImPanem Ierassowskim Czesznikiem Ziemi Bielskiey. SapADiar 162. ▲ gmerać w ziemi (sz. zm.) »być rolnikiem«: Ty gmerasz w tey ziemi iáko robak nędzny: Anyoł mieszka w niebie/ w iednym okiemmgnieniu wszytek świát przebieży/ á ty ná wschody nie wnidziesz bez trudu. BirkNiedz 40. Nie to zywot sto lat zyc: sto lat w ziemi gmerac, Mysląc tylko: zeby iak naypozniey umierac zniknąc potym na wieki, w ziemię się zagrzebszy Ieden dzien, ieden sercu wspaniałemu lepszy Co mu Tysiąc lat da zyc, na ziemi a w Niebie szczęsliwe, nieprzezyte, wieki po pogrzebie [...]. PotWoj 178. ▲ gmeranie w ziemi »zajmowanie się pracą na roli, bycie rolnikiem«: FOUILLE, subst. foem. (L'action de fouiller.) Terrae fossio, onis, f. Colum. KOPANIE rycie grzebanie szukanie gmeranie w ziemi [...]. DanKolaDyk II, 54. ▲ bibl. Ziemia Madiańska (sz. zm.) »kraina geograficzna zamieszkiwana przez Madianitów«: Pewnie śię tá rzecz wyjáwiłá: Usłyszáł tedy Fáráo tę rzecz/ y szukáł zábić Mojzeszá: Lecz ućiekł Mojzesz od twárzy Fáráonowey/ y mieszkáł w źiemie Mádiáńskiey: á przyszedłszy tám śiedźiáł u studni. BG Wj 2, 15. Y rzekł PAN do Mojzeszá w źiemie Mádiáńskiey: Idź/ wroć śię do Egiptu: pomárli bowiem wszyscy mężowie/ ktorzy szukáli duszy twojey. BG Wj 4, 19. Czas przyszedł, Królewna z domu ubogiey matki syna na pałac Królewski bierze, chowa, do wszelkiey czci, i okazałey dumy zaprawia, czterdzieści lat przechodzi, zmiękczony uciemiężeniem ludu z pałacu do niego idzie, á przenosząc uciemiężenie niewinnych nad szczęśliwośc bezbożnych, do Madiańskiey ziemi uchodzi. BufKociełSpos 160.
Związki frazeologiczne: żeby go ziemia pożarła!: ◆ z ziemią zrównać: ◆ wodę a ziemię zostawić: ◆ w ziemię jako bydlęta nieme patrzeć: A Chrystus im [bałwochwalcom i mahometanom] Pan powiada: Widzę & vos de hoc mundo estis, w ziemię tylko iáko bydlętá nieme pátrzycie. StarKaz II, 72. ◆ oddawać kogoś ziemi: ◆ jedną ziemi(e) bryłą okryty »leżący w grobie«: Każdy w popiele śmiertelności znajdować się musi, i [...] jedną ziemi bryłą okrytym zostawszy, w podziemnych lochach dziedzictwa przyjmować powinien, oczekiwając resurrectionem vivorum et mortuorum. PacFJTestBork 139. Bogate skarby (jedną ziemie bryły okryci) zostawiwszy, w podziemnych lochach dziedzictwa przyjmować powinni, oczekiwając zmartwychwstania ciała [ludzie]. GałHTestBork 74.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Dawno powiedziano że przypadki nie poziemi ale poludziach chodzą. PasPam 149a.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM