W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 17.04.2024
ZIEMIOPIS rzecz. m
Słowniki:
L (2. poł. XVIIIw.), SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T, SWil nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643
Formy: lp M. ziemiopis; ~ lm M. uż. nosob. ziemiopisy; D. ziemiopisów
Znaczenia:
»geograf«: Milá Włoska/ i miérnikow/ ziemiopisow/ ábo kráiopisow. Milliare, is. n. milliaru[m], n. Kn 411. [...] to dobrze geometrik jednym słowem polskim ziemiomierzec, a po łacinie jednym wymówić się słowem nie może, tak i geograf ziemiopis i inszych słów wiele u Słowian swoją mową nie pożyczając od drugich języków wyrażonych jest. CosHistCzam 276. [...] te na rodowity ięzyk wytłumaczyć nie trudno uważywszy, ich skład y własność, ktorą maią w Greckim, lub Łacińskim ięzyku. Tak można położyć zamiast: Chronolog, Historyk, Geometra, Geograf, Manuduktor, Parentelat, Astronom, etc. Słowa Polskie. Latopis, Dziejopis, Ziemiomiar, Ziemiopis, Rękowodca, Zacnorodny, Gwiazdopis, etc. KleczPocz 74. SWiato i Ziemiopisy czymby się różnili, Mowię: Ci Ziemią, tamci procz niey się bawili I Niebem. Liczy Gwiazdy Swiatopis ná Niebie, O Ziemi myśli tylko Ziemiopis u siebie [...]. GiecyZiem 3. Ptolomeusz w tym rodzaiu sławny Ziemiopis, ále (słowa są wyżey wspomnionego krytyka) tym bardziey podeyrzany o prawdę im bardziey się wydaie, że o niey wątpić niemożna. Strabo Wyborny i starożytny: w Starych átoli raczey Dzieiopisów liczbie, niż Ziemiopisów mieścić się powinien. GiecyZiem 15 nlb. Obywatele co do biegłości w naukach nie maią tak bystrego rozumu, ale może też to, taka o nich Ziemiopisow prewencya. SzybAtlas 66.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz geograf, krajopis, krajopisarz, krajopisca, *topograf, kosmograf, *ziemiopisz.
Autorka: DA