Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1612-1614

Formy: lp M. zimno; ~ lm M. zimna; B. zimno

Znaczenia:

»niska temperatura«: Żeby kto nie bał się w takie zimno do pczoł otwierać, niech to wie każdy, że [...] w kupie roy ściśniony, żadney zimy [...] nic się nie boi. OstrorNauka Dv. Nagorsze zimno, ba i mrozy na tych [ubogą szlachtę] co ich to zową animuszowatych. Bo nie chcą służyć, ani robić zgoła, Choć mu nawiętsza byłaby niewola. NiebAnBad 260. Iuz były wielkie zimna naco konie ubogie narzekały y nie iedęn zęby wyszczerzył. PasPam 111v. Czemu wodá zágrzana sámá przez się chłodnie? Zadna rzecz gwałtowna nie bywa trwáła, zimno záś wodzie iest przyrodzone, á ciepło chybá przez gwałt; dla tego wodá zimno swoie iáko może nápráwuie, á ciepło gubi. TylkRoz 60. TylkRoz 60. W wielu rzeczach, antyperystatycznie ciepło się natęża y pomnaża przez zimno. BystrzInfElem S2v.

Słowniki:
nie notują

Formy: zimno

Znaczenia:

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiChmurno, wilgotno, czasem deżdż, zimno, od wieczora wypogodziło się. ChrapDiar I 429. Było nie bardzo zimno y pogody były piękne. PasPam 61v. Piec stłuczony/ drzwi spádły/ podrápane błony/ Z ściąn lepienie opádło/ zimno z kázdey strony. NowSow 30 nlb..

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ na zimno: Rozne potrawy wkupie uwarzywszy tak nazimno, tego pokesu zazywaią a czesto. PasPam 55v.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Buczno/ á w pięty zimno. KnAd 49. Przypowieść Polaka: buczno, szumno, á w pięty zimno, Apárencyia wielka, wątek szczupły, á przedcię wesoł, muzyká grá, dodáią łásztem. MłodzKaz I, 143.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● (war.) Buczno/ á w pięty zimno. KnAd 49. Przypowieść Polaka: buczno, szumno, á w pięty zimno, Apárencyia wielka, wątek szczupły, á przedcię wesoł, muzyká grá, dodáią łásztem. MłodzKaz I, 143. Stroyno a głodno, Buczno a w pięty żimno. FlorTriling 96.