W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 16.01.2015
Warianty fonetyczne:
ZMIERZCHAĆ SIĘ, ZMIERZKAĆ SIĘ
Słowniki:
SXVI (
zmierzchać się; korpus),
T (
zmierzcha się),
L (
zmierzchać się; XVIII),
SWil (
zmierzchać się),
SW (
zmierzchać się),
SJP (
zmierzchać się) notują
SStp,
Kn nie notują
Znaczenia: »o dniu: kończyć się«: Niechaj Juno zgniewana wiatrów w skałę ruszy, rychlej twój [Bachusie] chmiel u naszych i kopiją skruszy, i pałasza dobędzie, a nie masz li broni, tedy sobie po gębie wytną wzajem dłoni i czupryny pojeżą, aż sierść z głowy pierzcha, a nawięcej pod wieczór, kiedy się już zmierzcha [...]. MiasKZbiór 340.
Potem przyiecháli/ Kędy ieziorem wielkiem otoczony Był mocny zamek/ y tám się vdáli. O tey godzinie kiedy się zmierzkáło/ Y słońce iásne w morze západáło. TasKochGoff 173.
Koń, który z nią [Angeliką] tam i sam pływał między wały, Na ostatek ją wyniósł na wyspę, gdzie skały I ciemne jamy beły i straszne jaskinie, O tej, kiedy się zmierzkać poczyna, godzinie. ArKochOrlCz I 156.
Zmierscha szie Aduesperascit. SłowPolŁac 110.
Abend werden/ Zmierzcha się. ErnHand 6.
Demmerung überfiel uns/ Zmierzch nas nápadł, (Mrok;) die Demmerung fället ein/ Zmierzcha sié. ErnHand 162.
Zmierzcha się, v. m. F. zmierzchnie. es wird Abend. il fait nuit; il s'en va faire nuit. § nie iedźmy, zmierzchnęło się, zmierzchło się. T III 3013.
Zmierzch Crepusculum [...] Gdy się poczęło zmierzcháć/ Primis intendentibus tenebris, sobald die erste Dunkelheit einfiel. Zmierzcha się/ Vesperascit, Advesperascit, imperson. es wird Abend. Zmierzcháć się/ vesperare, Invesperascere, Abend werden. DasHünDict Llll-Llllv.
◼
Przenośnie:
◼
[...] ktokolwiek na twarz twoję rano pojrzy, już u niego, choć u ludzi dopiero dzień, zmierzcha się. SaadiOtwSGul 177.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz *mierzchać, *mierzchać się, *mierzchnąć, *zmierzchać, *zmierzchnąć, zmierzchnąć się.