Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »odczyszczenie z zanieczyszczeń«: Czwarta pani. Ba, jescze rzekę, rychlej się to zwiezie, Ług przyprawić do zmycia, aż mu łeb oblezie. SejmBiałBad 71. Ani też zaraz po zmyćiu y wyszćiu z wanny iedz dla tey przycżyny wzwysz pomieniońey/ ále rácżey odpocżyń sobie iak naylepiey/ możeli bydź godzin dwie albo pułtory/ á przynamniey godzine iednę/ obacżysz/ iż więtszy pożytek każda wanna vcżyni/ aniżeli kiedy oney vżywasz wedle swego zwycżaiu bárzo złego. SykstCiepl 50. Weźmi miodu iárzęcego co chcesz/ wypal go w báńce skláney ogniem wielkim/ á będźie wodká/ tą maczay włosy ná głowie/ ábo ná brodźie/ po zmyciu y vsuszeniu włosow. PedSleszTajem 8. Nu, poniewaz żeś z rozumiał spráwę y niezostawa, czegobyś nie poiął dostátecznie, biezże záraz do bálwierzá żeby przychodźił do zmyćia głowy, y ogolenia brody iutro rowno ze dniem. AndPiekBoh 28. WEźmi śiárki káwałek, Wáysztynu upalonego zárownie, rospuść śiárkę nád ogniem, wsyp do niey Wáysztyn utárty, zmieszay, wyley ná inną skorupkę, utrzyi, náley na to oleiu Lniánego ileć się zda, smarz dobrze, tym Oleiem po káżdym zmyćiu smáruy głowę. PromMed 110. WEźmi Kámfory ile chcesz, przypiecz ią ná rospalonym żeleźie, utrzyi ná proszek, ktorym posypuy głowę po káżdym zmyćiu, álbo zetrzyi ią z starym smalcem, y smáruy ták głowę iáko y ćiáło, możesz rospuśćić y w gorzałce, ktorą smáruy álbo náćieray. PromMed 135. Weś pęcherz oraz z uryną z Wieprzá świeżo zábitego, z tegoż wieprzá głowy wybierz mozg, zmięszay go z uryną, ususz wolnym ćiepłem, tym głowę krostáwą po zmyćiu smáruy, iest rzecz pewna. CompMed 88.

2.przen. »w religii chrześcijańskiej: symboliczne oczyszczenie z win«: Przypátruyże się tedy mizerny człowiecze/ Tá krew tedy ná zmyćie twych grzechow poćiecze. RożAPam 51.