1.»rozumując dojść do jakiegoś poglądu, wywnioskować, osądzić«:
Rekcja: co
A podobno zrozumiawszy cos po Morzu Stanęli potym się y wrocili.PasPam66v. Iak tedy zrozumieli z ięzyka ze to nie podiaszd ale woysko widzą ze zle Koło nich.PasPam113. Widoczne rzeczy były ze to nie w smak było Senatorom gdy Zrozumieli że ta iego Sentencyia była ex mente [króla].PasPam142v. Iuz ia Zrozumiał zec iest przyiacielem.PasPam222. Skoro tam w Miescie zrozumiano że ich moze kula do nieść wyrychtowano tam do nich z Chakownice czy z Anczarki Strzelono.PasPam268v.
2.»poznać dobrze kogo, co; zorientować się w czym«:
Rekcja: kogo co
Rzecze pan: miła, Kaśka niechaj z nami jedzie, A ta druga niech w domu przy ubóstwie będzie, Mogę ja czasem do niej z rzeczami dojechać. Pani zaś odpowie: A możecie niechać.
Zatym się pan obaczył, że go zrozumiała, Fortelu zinąd zażył: zaczym się żegnała Z panią matką żoneczka, nim na wóz wsiadała, Tymczasem Zosia panu w kuchni gębki dała. WychWieś21-22. Trzećia/ zrozumieć było dobrze/ Wołoszą/ Multany/ Szabáty/ Woiewodę Siedmigrodzkiego/ Węgry ktorzy tobie y nam są nienawiśni y nieżycżliwi; zrozumieć było Cesárzá Chrześćiánskiego co zá spiritus y wola y szcżęśćie iego teráz z Lutry/ co zá myśli. StarWypDv. Bralismy [...] kto co mogł chocby naywięcey wytargować zrozumiawszy Substancyią Chłopa iezeli się miał dobrze na mięszku.PasPam62v. Iuz cię krol zrozumiał Słysząc twoie mowy iuz widzi Subiectum.PasPam144. Bo ia Białogłowę zaraz zrozumięm kogo upodoba chocby do Niego y Słowa Niemowiła.PasPam222. Pocznie wykrącać ze ich nieznąm niewiem iak się zowią [...] Iam zrozumiał sprawę y mowię przefakcyowano cię nieboze.PasPam263v.
▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲ zrozumieć coś w kimś »poznać czyjeś cechy charakteru, umysłu«: Iuz [...] krol [...] będzie cię zazywał iuz w tobie zrozumiałConstanciam.PasPam144.
Kto znami chleba my znim kołacza. Iam odpowiedział. Zes zle zrozumiał słowa moie.PasPam122v. Ozwie się do nich Nie po Niemiecku ale zebym ia z rozumiał Po Polsku.PasPam263.