Słownik XVII wieku

Słowniki:
L (2. poł. XVIII-XIX), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1783

Formy: lp M. zwrotnik; N. zwrotnikiem; ~ lm M. zwrotniki; B. uż. nosob. zwrotniki; N. zwrotnikami

Znaczenia:

»równoleżnik będący granicą strefy międzyzwrotnikowej, czyli tropikalnej«: Ten wiatr powszechny od wschodu między dwoma zwrotnikami panuie, i za zwrotniki náydaléy kiedy 7° wybáczá. Wiatry forémne między zwrotnikami na otwartym morzu. HubeKocWstęp 158. Dwa zwrotniki i dwa koła biegunowe dzielą kulę ziemi na pięć stref, Zona; Kraie leżące pod Równikiem między zwrotnikiem południowym i północnym zaymuią strefę gorącą, Zona torrida. Między zwrotnikami i kołami biegunowemi iest strefa umiarkowana, Zona temperata. SiarczGeog 53.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ zwrotnik Raka »zwrotnik półkuli północnej«: Gdyż to zbáczanié pod zwrotnikiém raka w czásie naszégo lata iest mnieyszé, niż w zimie, pod zwrotnikiém zaś koziorożca większé. HubeKocWstęp 181. Zwrotnik ku północnemu biegunowi leżący zwrotnikiem Raka, Tropicus cancri, ku południowemu zwrotnikiem Kozła, Tropicus Capricorni, iest zwany, bo w te znaki niebieskie słońce wstępuie, gdy obrot swóy do rzeczonych kół zbliża. SiarczGeog 52. ▲ zwrotnik Koziorożca »zwrotnik półkuli południowej«: Gdyż to zbáczanié pod zwrotnikiém raka w czásie naszégo lata iest mnieyszé, niż w zimie, pod zwrotnikiém zaś koziorożca większé. HubeKocWstęp 181. ▲ zwrotnik Kozła »zwrotnik półkuli południowej«: Zwrotnik ku północnemu biegunowi leżący zwrotnikiem Raka, Tropicus cancri, ku południowemu zwrotnikiem Kozła, Tropicus Capricorni, iest zwany, bo w te znaki niebieskie słońce wstępuie, gdy obrot swóy do rzeczonych kół zbliża. SiarczGeog 52.