W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 24.03.2016
OBRAĆ czas. dk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy: bezok. obrać; ~ cz. prze. lm mos 1. os. obraliśmy; 3. os. obrali; ~ cz. przy. pr. lm 1. os. obierzemy; ~ tr. rozk. lm 1. os. obierzmy; ~ im. uprz. obrawszy
Znaczenia:
1. »wybrać kogo na urząd, powierzyć komu funkcję, godność przez głosowanie«:
Rekcja: kogo; kim
Nieobralismy na krolestwo Anioła Tylko Człowieka, Nieobralismy Krolewicza ale Szlachcica Polskiego. PasPam 190v-191. Poszło Woysko do z Wiązku obrawszy sobie Marszałkięm Ostrzyckiego a Substytutem Borka. PasPam 191v. Kto Cnotliwy y Senator y kto chce niech z nami wyiedzie, obierzęmy sobie Pana. PasPam 231. Obralismy tedy Marszałkięm Stefana Czarnieckiego, Pisarza Polnego, Starostę kaniowskiego. PasPam 241.
2. »z dwóch lub więcej rzeczy wziąć jedną, wybrać co«:
Rekcja: co
Zgoła dobrą sobie nasi kolligaci obrali Sortem [cząstkę] [...] nam zaś coś z chrzanem czy do ostrego pieprzu zostawili. PasPam 278v.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
OBRANY
im. przym. bier.
Formy: odmiana złożona lm C. obranym
Znaczenia:
»taki, którego wybrano, któremu powierzono funkcję lub godność w wyniku głosowania«: Instrukcyia Ich MSCiom PP. Posłom Zięmie Rawski Jo Mosci Panu Adamowi Nowomieyskiemu Viceinstygatorowi koronnemu Sędziemu Grodzkiemu Rawskiemu. y JoMSCi Panu Anzelmowi Piekarskiemu czesnikowi Rawskiemu z godnie obranym na Seym 2 Niedzieli z koła Rycerskiego dana. PasPam 215v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ wolnie obrany »wybrany w wolnej elekcji«: KROL PAN, iáko wolnie obrány, iáko obowiązány Práwy, iáko ná tychże Praw dotrzymánie obligowany przysięgą, bez czego y Pánemby bydź nie mogł; ták przestrzegáć powinien, áby wniczym tymże nie vbliżył Práwom [...]. LubJMan 1.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas