Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »osiedlić się, także czasowo«: Kędy Helweci rozumieiąc/ ábo że Rzymiánie z boiáźni (zwłasczá iż wczorá gory osiadszy bitwy nie dali) vchodzą/ abo spodziewáiąc się drogi im do picowánia wszytkie odiąć/ przedsięwzięcie odmienili/ do szlaku swego sie wrociwszy/ ostátnych nászych náieżdżáć poczęli. CezWargFranc 15. Wiádomość przyszłá/ że rothy Kwárciáne Nohilow osiádły: do ktorych posłano było páná Báránowskiego dworzániná/ áby sie tám nie stánowiły/ y tego mieyscá dla dosięgnienia żywności K I M nieogładzáły. BielDiar Aijv. Moy adwersarz wyiechał z Woyska y ozęniwszy się wdomu osiadł. PasPam 114v. Iakom osiadł w [S]krzypiowie Nierobiłęm nic tylkom sprawiał obłoczyny, Professyie. PasPam 247.

2. »zagarnąć, posiąść co«:

Rekcja: co

Na nas dlatego ma przyczyny dla ustawicznych w państwa jego przez Kozaki najazdów, o których zniesieniu tak Turcy przemyśliwają, jakoby za tym zaraz pretekstem zamki nasze ukrainne osiedli, o czym jawne były i przy pośle J. K. M. baszów mowy, nowe jakieś a pewnie zmyślone granice ukazując i inszem prawem kilkanaście osad ukrainnych sobie przywłaszczając. AktaPozn I/1 476. To tyránstwo odpráwiwszy Cárem sie vdźiáłał/ Moskwę ośiadł, skarby pobrał, ine przyniewaláł/ Śćinał/ czwiertował, mordował kto nań nie zezwalał. PieśńSzuj Av. Iescze sie nieprzyiaciel nie modli iescze w całey potędze stoi/ co w swoim poselstwie wyznawáią: á iákoż wygráną sobie obiecować mogą? po coż tak bramować? po co iednego w skutku nieosiadszy/ drugie myslą przywłasczáć sobie? BielDiar Ciijv [Diijv]. Bog Wszechmogący [...] Oyczyznę strapioną wydarł prawie ex faucibus okrutnego Nieprzyiaciela ktory iuz by ią był Prawie osiadł gdy by był P Bog niedał otrzymac Wiktoryiey. PasPam 108v-109.

3. »wsiąść, dosiąść konia«:

Rekcja: co

Iako powiedaią Ugłaskanego kąnia lada kto osiądzie. PasPam 277v.

*OSIADŁY
im. przym. prze.

Formy: lp lp B. ż osiadłą

Znaczenia:

»taki, który się osiedlił, zagospodarowany«

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ osiadła szlachta (sz. zm.) »szlachta gospodarująca na własnej ziemi«: Praesidia [...] (na ktorych [miejsce] osiadłą Szlachtę osadzac [obiecuje]) z Fortec z prowadzi. PasPam 208v. Wielmozni Hetmani koronni [...] na Werbunki Patentow wydawać niebędą [...] Rotmistrzow zas Szlachtę osiadłą w Woiewodztwie y [z] zięm podawac będą IokMSCi za rekommendacyią Woiewodztwu [zam. województw] swoich. PasPam 209.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]