Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688

Formy: bezok. odpowiedać; ~ cz. ter. lp 1. os. odpowiedam; 2. os. odpowiedasz; 3. os. odpowieda

Znaczenia:

1. »dawać odpowiedzi, odparowywać słowami zarzut, informować, wyjaśniać«:

Rekcja: komu

Cokolwiek do mnie mowią to ia tylko odpowiedam Gelt. PasPam 63. Zawołaią owego Sekretarza siła razy chłopie tam był [Mazepa] wmoiey Niebytności? Odpowieda że iakwiela na moiey głowie włosow. PasPam 177. Niemasz ich [Mazurów] tu ale iam iest Mazowiecki Samsiad muszę WSCi za nich odpowiedać. PasPam 228v-229.

2. »ponosić odpowiedzialność za co«:

Rekcja: za co

Cięszkosz tam będzie zanaymnieyszą krzywdę Ludzką za kozdą zosobna duszę odpowiedać. PasPam 196. Tobie się zachciało tey Woyny, tobie tez zato odpowiedać iezeli malo eventu puydzie. PasPam 260.

3. »zapowiadać odwet, odgrażać się«:

Rekcja: komu

Odpowiedasz tunąm Wszmość Woyskięm, grozisz iakąs zęmstu [zdemstą] obiecuiesz wrocić się nazad do związku. PasPam 136v.

4. »dawać odmowną odpowiedź, odprawiać z niczym«: Skoro zas Lata [dzierżawy] wyszły począł im odpowiedać że by mię był odstraszył od tego kontraktu. PasPam 248v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ odpowiedać z basu »mówić, odpowiadać, odzywać się hardo, zuchwale«: Gdy mu [Piłatowi] się Żydzi przykrzą, odpowieda z basu: "Idźcież, oto macie me segnety. Jako chcecie, niech będzie tamten grób zamknięty, A już mi dajcie pokój, dość tej bałamutnie!". PotZacKuk I 596.