Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: PIOSNKA, *PIOSTKA, *PIOSENKA

Słowniki:
SStp (piosnka, piasnka, piastnka, piesnka), SXVI (piosnka, piesnka), Kn (piosnka), T (piosnka), L (piosnka, piosenka, pioska), SWil (piosenka, piosnka, pioska), SW (piosenka, piosnka, pioska, piostka), SJP (piosenka, piosnka) notują

Formy: lp M. piosnka; B. piosnkę // piosenkę; Ms. piosnce; ~ lm D. piosnek; B. piostki; N. piostkami // piosnkami

Znaczenia:

»pieśń«: [...] to tańcami rozmaitemi Moskiewskiemi łamiąc się pod czas iako mietelnicy, to piostkami ale barzo i nader sprosnemi, a oni zastołem siedząc tym się Cieszą a podczas nam się akkomodując kazali na lirach grać [...]. MasDiar 62v. [...] i staną zaraz w podwoju drzwi z kąd wynidą przy koncustoła siedzących u niego i zarty swoie zaczną dla uciechy siedzących, naprzod gadki rozmaite przypowiastki foremne a potym piostki [...] MasDiar 63. ZAśpiewam teraz miłemu memu piosnkę miłego mego/ o winnicy jego. BG Iz 5,1. Tedy śpiewał Izráel tę piosnkę: Wystąp studnio. BG Lb 21,17. A po siedmidziesięciu lat Tyr z nowu będzie miał piosnkę jáko piosnkę nierządnice. BG Iz 23,15. OD kończyn ziemi słyszymy piosnkę/ o sławie spráwiedliwego. BG Iz 24,16. Śpiewajcież mu piosnkę nową: dobrze mu y głośno grajcie. BG Ps 33,3. Piosnká/ vide Piéśń. Kn 700. Pilność [...] nic nie odkłada dojutrá/ áni spiewa piosnki Kruczey/ [...] ktory co raz powtarza cras/ cras/ jutro/ jutro. KomDobrOrb 285. Począł spiewać Mazurowie nasi po Iaglaney kaszy. Słone wąsy maią w piwie ie maczaią, y tak owę piosnkę kilka razy powtarza. PasPam 229. Pomiiaiąc Kordowskiego spiewaiącego tę piosnkę Uderzę go w piersi Zeleckiem. PasPam 229. Theodozyusz Wynalazkiem Flaviáná Biskupá/ Piosnkámi Dziecinnemi był ubłágány/ kiedy się wzgárdy sowiey mścić chciał ná Buntownikach Antyocheńskich. KancPol 11. Godzien jest, abyście słuchali, jako sobie ten bieluteńki, czyli raczej siwiuteńki, Łabędź w 85 roku życia swego [...] śmiertelna z Jobem zaśpiewał piosenkę. MatDiar 478. Gwizdam, v. m. F. gwizdnę. *Gwiżdżę, [gwi]żdże, [gwi]żdżał, [gwi]żdżeli. mit dem pfeifen. sifler. § gwizdać piosnkę; gwizdniy na chłopca; koniom piiącym gwiżdże; gwiżdżą po ulicy. T III 441. Piosnka, Pieśń. Lied, Gefang. chanson, chansonnette; chant. § żadnych nie umie piosnek; w tey się piosnce kocham. T III 1379.

Związki niejednoznaczne względem znaczeń:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ stara to piosnka: stara to piosnka. das ist ein altes Lied. il n'a qu'une chanson; il ne fait qu'une chanson. T III 1379.