W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 20.09.2022
MIŁY, MIŁ przym.
Warianty fonetyczne: MIŁY, MIEŁY
Słowniki:
SStp, Kn, T, SJP notują
SXVI, L, SWil, SW nie notują
Formy: st. równy lp M. m miły; ż miła; D. m miłego; ż miłej; C. m miłemu; B. m żyw miłego; ż miłą; Ms. ż miłej; W. m miły; miły; ż miła; lm M. mos mili; C. miłym; ~ st. wyższy lp M. m milszy; D. n milszego; ~ st. najwyższy lp M. m najmilszy; ż najmilsza
Znaczenia:
1. »bliski sercu, wzbudzający miłość, drogi, kochany«: Doday rátunku proszę/ Oycze mieły/ Iesliże rzeki Boską moc maćie przy sobie: Y ty źiemio/ gdyżem się ia názbyt ná tobie Spodobáła/ rozstąp się. ábo przemienioną Strać vrodę/ dla ktorey mam bydź obelżoną. OvOtwWPrzem 31. Wroćił się názad/ y rzekł: Bráćie mieły/ Nie widźiałliś/ iesli tu iákie nie chodźieły Krowy po tey gránicy? álbo iesli one Wiedźiałbyś przez kogo bydź pewnie pokrádźione? Nie tay/ proszę: Slubuięć/ że tobie pospołu Z iáłowicą/ záraz dam y pięknego wołu. OvOtwWPrzem 91. Miła Oyczyzno Czy cię tez iuz więcey oglądać będę. PasPam 54. Miły Boze iakie to sprawiedliwe Sądy twoie. PasPam 61. Zegnaią Chorągiew Matkę y miłą swoię kompaniią. PasPam 87. Teraz że MSCi Panowie komu Bog y Cnota miła zamną. PasPam 107. Związkowym bylismy tak mili iako iez psu co go chce zieść a ukusić go Nie moze. PasPam 154v. Milszy mnie teraz ieden Towarzysz ktory przy mnie stawa nizeli Cała Chorągiew. PasPam 158v. Miły. 1) lieb, gelibt, werth. 2) angenehm, liebenswerth. 1) cher,qui est aimé. 2) aimable; digne d'étre aimé. § 1) mam miłego przyiaćiela.2) miła to kśiążka; miły to człowiek. T III 836.
▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ miły bracie:
◆ Związki frazeologiczne: ◆ wiernie nam miły »zwrot grzecznościowy używany przez króla«: Urodzonym y wiernie nąm miłym Panom Starostom Dzierzawcom [...] wiadomo czyniemy. PasPam 151. ◆ wiernie i uprzejmie miły »zwrot grzecznościowy używany przez króla«: [...] posyłamy do Woyska na Białey Rusi [...] Urodzonego nąm wiernie y uprzeymie miłego Iana Paska. PasPam 151. ◆ (Wielmożny) uprzejmie nam miły »zwrot grzecznościowy używany przez króla«: Wielmozny uprzeymie nam miły [...] oddawce Listu tego do Uprzejmosci Waszej odSyłamy. PasPam 151v. Ian Kazimierz Krol Intytulacyią pisał mu taką. Wielmoznemu Stefanowi Czarnieckiemu Woiewodzie Zięm Ruskich [...] Uprzeymię nąm miłemu. PasPam 152v.
2. »sprawiający przyjemność, pociągający«: Lubo wdzięczna iest Bogu ofiara kozda z Serca zczerego dana [...] Naymilsza ze wszystkich Wiktyma. PasPam 57v. Puko mi tedy frysztu stawało nigdy niebyło bez konwersacyiey tak miłey że bym w Polszcze lepszey nie znalazł między krewnymi. PasPam 70. Będzie to krolowi IoMosci rzecz miła. PasPam 142. Miłasz to jest Woyna pod dobtym Wodzęm. PasPam 205v. To iey był naymilszy zwyczay wznak lezec PasPam 253v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ niechaj mi Bóg mił będzie: Niechay mi Bog mił będzie, nie vczynię tey rzeczy Panu moiemu Chrystusowi, pomázáńcowi Páńskiemu. BirkNiedz 38.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
MIŁA
w funkcji predykatywnej
Formy:
Znaczenia:
»jest przyjemne«: To jest najmilsza, gdzie stadło oboje zgodliwe, Ale gdzie żona abo mąż ktore z nich gniewliwe, Zdrada, zwada nie spodziewać się dobrego: Fuki, puki, uchowaj Boże każdego. SzlichWierszeWir I 177. A też Pánu káżdemu nie tylko miła y y sławna/ ále y pożyteczna mieć poddánych niezniszczonych/ y zámożnych. GrodDysk E4v. Nasi też, zwłaszcza młodzi, bardzo na to chciwi, Gdy co czynią, że znajdą, kto się im zadziwi, Dla której nie widanej w tym kraju nowiny Milsza było polować niżli dla zwierzyny. GośPosBar II 462.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas