Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1610

Formy: bezok. pocałować; ~ cz. prze. lp m 1. os. pocałowałem; 3. os. pocałował; ż 1. os. pocałowałam; 3. os. pocałowała; lm mos 3. os. pocałowali; ~ cz. przy. pr. lp 1. os. pocałuję; 3. os. pocałuje; ~ tr. rozk. lp 2. os. pocałuj; lm 2. os. pocałujcie; ~ im. uprz. pocałowawszy

Znaczenia:

»wykonać gest (dotknięcia ustami) wyrażający sympatię, miłość i/lub szacunek«:

Rekcja: kogo, co

Dziękując, ziemię-m pocałował i odpuszczenia jeślibym w czém wykroczył, prosił. SaadiOtwSGul 46. Lecie mleko, w jesieni jabłko z gronem wina, Na wiosnę poziomeczki, zimie do komina, A kiedy mię Jagienka piękna pocałuje, Ani tak mleko, ani jabłko tak smakuje. SzymSiel 47. Nioe ma się ták tłumáczyć, osenlemini Filium, pocáłuycie syná. KorRoz 25. Dotkniy się tey siwizny, wolney od sromoty, Pocałuy ten policzek, y obacz tę skronią. CorMorszACyd 159. Po tym Akcie vdáł się Krol ná modlitwę/ y odpasał Miecz od boku/ pocáłowawszy położył ná Ołtarzu/ á záraz Milord Lancáster, przypiął mu do nog ostrogi/ y wdział mu ná ręce iego białe rękawiczki. MerkPol 244. Był introdukowány od Kardynáłow między ktoremi procumbens, pocáłowáł Oycu świętemu nogi/ i witał wszytkich Kárdynáłow (vt moria est) amplexu. MerkPol 277. Twoie Sliczne y Oczom moim milusienkie pozdrawiam drobiaszczki y one iako nay prędzey pocałowac zyczę. PasPam 193. W tym się poznáwam dziewká nieszczęśliwa Zem cię y razu nie pocałowáłá. OvChrośRoz 26. To swoiemu záchowuiąc Czasowi, teraz prosiemy, ábyśmy ultricem WKMP No Mo dexteram ták wielą tryumfow ukoronowaną pocáłowáli. DanOstSwada I, 22. Całuię. küssen. baiser. § Kiedy ćię pocałuię, trzy dni cukier w gębie czuię. T III 98. Zoczyła [...] Xiędzá [...] ktory ná łáwie leżał y twárdo spał, do ktorego poszedszy [królowa] pocáłowáłá go. GdacPan 34.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ chrest pocałować »o buntownikach: pocałować krzyż na znak ekspiacji i poddania się władzy«: Ná to mu ták odpowiedzieli: Pochwalamy to Hospodarowi wielikiemu Krolowi wászemu że sie chrzescianskim dziełem známi obchodzić chce ále sie Litwy boimy/ bo niewarowni: choć nam Krol chrest pocáłuie/ oná nie zderży nas iáko y drudzy pod Moskwą [...]. BielDiar Bij.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ ekspr. pocałować kogo w dupę: Kiedy kto zabije kogo, Nie trzeba go płacić drogo, Powinien go za pokutę Trzykroć pocałować w dupę. DzwonStatColumb 19.