W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 02.11.2018
ŁAJAĆ, ŁAĆ czas. ndk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1612
Formy: bezok. łajać; ~ cz. ter. lp 3. os. łaje; lm 3. os. łają; ~ cz. prze. lp m 3. os. łajał; lm mos 3. os. łajali; ~ tr. rozk. lp 2. os. łaj; ~ im. wsp. łając
Znaczenia:
1. »ostro strofować«: Er schalt auff die hoffart/ auff die grossen blawen Kröse/ vnd auff die verbremten Schörtze. Łájał [ksiądz na kazaniu] ná pychę/ ná wielkie modre kresy/ y ná bramowáne szorce. VolcDial 26v. schelten łac/ łáiác/ obruszác sie increpare KusWeg I5. Xiądz Piekarski łaiał oto cosmy tam bywali. PasPam 56. Owych tez tam po pokrzywach pozbirano y poprowadzono łaiąc groząc. PasPam 181. Pocznie mu Łaiać A Szałdra taki Synu zabiłes mi niewolnika a godzi się to Niemiec się tylko Smieie. PasPam 267. On mu łaie zes ty szelm, nie kawaler iuz w rękach więznia zabiiać. PasPam 267v. Besztać go [Chmielnickiego] y łaiać począł [chan] ze dostac tey garsci Woyska Polskiego nie może. HistBun 10v. Potym za drzwi [pałacu Antona] gwałtem wtargnąć godził [Octawi] Ale kiedy go odrażą w zapędzie Lzył, łaiał, beształ y iako mogł szkodził Antoniusza honor szpecąc wszędzie. ChrośKon 97.
2. »robić wymówki«:
Rekcja: komu, czemu
Litwa winco, a Węgrzy egetbor zgadzają, Inszym ludziom palonym winem nazywają. A kiedy sie popiją, to przykro jej [wódce] łają, Bestyja curva lelex, dziwnie nazywają. WodGorzBad 17-18. Kiedy wam żony łają w ten czas głośno graycie/ Jak możecie niewieście wrzaski zagłuszaycie. Pan Bog to na was zesłał iakiesi skaranie/ Co się ludziom nie godzi/ to się wam dostánie. Bárwierzowa/ kantorká/ malarka/ kleszyna/ Wszytko dyaboł/ dudzina y orgániścina. Jákoby ich na iedno kopyto robiono/ Nie trzebá się dziwowáć/ darmo ich nam dano. FraszNow B4v. I te, co po ziemi łażą, malusieńkie dzieci, Umieją już sobie łajać: O Baboł w cię wleci. A matusia mu poświadcza [...] Nanusiek mu jeszcze każe: "Łaj, duszko macierzy, Mów: Bodajeś dyabła zjadła dzisia na wieczerzy". SejmPiek 42. Francuzi [...] Diabłu się dają, I Bogu łają, gdy przysięgają. Bałamutami, choć już starcami. SarbNabDesBar I 442.
3.przen. »dokuczać«: Kiedy im cięszko było z Wielkich tylko kartanow okrutnie nąm łaiali [sc. Szwedzi] na kozdy dzięn koniom y ludziom dostawało się bo w tamtym mieyscu przenosi kula z długiego Działa prawie wszędzie. PasPam 62v.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
ŁAJĄCY
im. przym. czyn.
Formy:
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiWźiąwszy ią tedy zewlokł z szat/ áż do koszule/ á wźiąwszy iey ręce y nogi/ obszył w niedźwiedźią skorę/ ná rámioná wźiąwszy/ łáiącą y przeklináiącą zániosł ná mrowisko ogrodá swego [...]. SpInZąbMłot 362-363.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

ŁAJANY, ŁAJAN
im. przym. bier.
Formy:
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiPytał mię też także król jm.: „a jmp. marszałek wielki litewski nie był w Rydze z książęciem jm., kogo miał w kompanijej z sobą?” Odpowiedziałem: „nie wiem” i za to byłem łajany. SarPam 275. Ieden łaian/ że zalot nie poprzestał z postu/ Odpowiedźiał po prostu/ niet postu u chwostu. JagDworz Ev.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas