W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 08.07.2010
*ŻOŁD rzecz. m
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy: lp D. żołdu; B. uż. nżyw. żołd; N. żołdem
Etymologia: <niem. Sold, z z łac. solidus (nummus)>
Znaczenia:
»płaca za służbę w wojsku«: O podwyższenie żołdu, niechcę z J. K. Mością certować [...] ale cożem ja winien, że taką ansę humorom żołnierskim dano. RadziwKSprawy 216. Zołdu tyśiąc czterdżieśći: tyleż y ná Spássy/ Korona im wiecznymi ofiáruie czásy. TwarSLeg 32. Poczuwam się ze upomniec mogę smiele zasłuzonego Zołdu Tudziesz tez y to tey sztuki Hibernowego chleba posiągnąć smiele mogę. PasPam 121v. W MM Pan iako człowiek Rycerski wielkim nauczyłes się zyć Zołdem. PasPam 223. Gdy by Zołnierze z tego kontenci byli Zołdu kozdy y ia sąm do zgrzybiałey Starosci pewnie bym go nie odstępował. PasPam 223v. To non salvat conscientiam, bráć żołd, á za niego bogacić się, żadney żołnierskiey funkcyi nie robiąc, y odprawuiąc. JabłSkrup 92.
Przenośnie: Poniewaz tamtę rzucam dla teraznieyszey sarzą. W MMPaniey zyczliwie ofiaruiąc usługi, to znac ze poządanego spodziewam się Zołdu. PasPam 223v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Potykay się w imię Boże/ ná toś brał żołd nieboże. RysProv XII, 8.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas