ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 20.07.2021
WAŻYĆ czas. ndk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1606
Formy: cz. ter. lp 3. os. waży; lm 3. os. ważą; ~ cz. prze. lp m 2. os. ważyłeś
Znaczenia:
1. »poważać, respektować, uwzględniać«: ...uspokojenie Szwecyej pierwsze miejsce mieć musi, gdyż dla tej WKM. zdrowie ważyć raczyłeś, będąc po kilkakroć w niebezpieczeństwie, tak od nieprzyjaciela, jako i od morza, ważyłeś sławę, bo jako to pośledniejsze stamtąd zwrócenie kłuszano, raczyłeś WKM. wiedzieć, ważyłeś WKM. SkryptWojCz II 279. ...Kto sobie máłych rzeczy nie waży/ po máluczku upada. GdacKon 26.
2. »mieć masę, ciężar«: Za perły kałakuckie w Łucku Ksnie Jej M. kupione nawies waga wiele łutów ważą fl. 1362-15... InwKorGęb 111.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: lekce (sobie) ważyć (sz. zm.): A tej rymopisowej nie waż lekce wrożki, Podczas też nam objawia Bóg umysł swój boski. GrochWiersze 316. Białagłowá iesteś/ y nápominánia moie lekce sobie ważysz/ á rycerzem/ przez karánie srogie nád tobą/ bydź niechcę/ y żebyś od karánia rąk moich leżeć miáłá/ nie prágnę. SpInZąbMłot 362. [...] ustawy nasze lekce sobie wazemy [...]. KodKon 26. Lékko tr. lékcé/ niépoważnié. Płocho. Verniliter [...] Scurriliter serio tempore ludere [...] Leuiter fundata fides [...] Leuiter curare [...] lékcé sobié ważyć [...]. Kn 356. [Przeor] odszedł vpomniawszy/ áby w miłośći Siostr nie lekce sobie ważyłá/ ktore iey vsługowáć y zá nię się modlić chćiáły. OkolNiebo 57. [...] nigdy mu [synowi] nie odpuszczay gdy co záwini; bo ćie sobie lekce ważyć bedzie/ y nápomnienia twego nieusłuchnie. StarKaz 498. Lekce bo nas wazyli, widząc ze działka y iednego niemamy. Piechoty tylko ieden Regiment a Piasoczynskiego cztery Szwadrony y Semenow trzysta ale badzo dobrych. PasPam 58v. Mądrzy powiedaią że kto Ma wolne Sumnienie ten wszelakie kalumniie y Ludzkie fałszywe mowy powinięn lekce wazyc. PasPam 148. Nielekce wazcie moiey doyzrzałości Bo Starych Krzywdá Boga w sercé Kráie, A Kto iey nie czci, wysoko nie wstáie. OblJasGór 138. Y podziś dzień bolesno też to Sługom Krystusowym/ kiedy ludzie hárdzi nie tylko Kazánia/ ále y Osoby ich w oczách ludzkich niepozorne lekce sobie ważą [...]. GdacPrzyd 14. [...] wszystko sobie lekce ważę/ co ná sobie noszę [...]. GdacPrzyd 32. Han [...] przyznawał ze wiele dobrego uznał od Władysława Brata iego y przyczynę swey ligi z Kozakami taką wyraził: ze go Krol pierwey do swoiey nie wezwał Kompanii, znać ze nim lekce wazył. HistBun 15. Pobłażáymy iáko możemy/ żartuymy/ iáko chcemy/ ważmy sobie lekce/ te Mnichowskie/ IEZuickie postráchy/ iáko więc czyniemy. BujnDroga 426. Pospolicie bowiem Sasi mówili (lekceważąc nasz naród polski), że niesłuszna szelmom Polakom słowa dotrzymować, a oni sami ipso facto, że nie dotrzymowali, czynili się arcyszelmami. OtwFDziejeCzech 238. Iako excessus wolności, nie zna żadney subordynacyi, iako emulacya, a raczey zazdrość sprawuie nienawiść przeciwko rownym sobie; y iako wyniosłość albo raczey ambicya lekce waży wszystkich od nas podleyszych. LeszczStGłos 14. lekce sobie co ważyć. etwas gering schätzen. vilipender qu.ch; faire peu de cas de qu.ch. T III 727. [...] stánęło ná tym, áby nie lekce wazono sobie słow Ioanny, á Krol też ná tym przestał [...]. TylkStrom 107. ▲ lekce (sobie) ważyć, lekko (sobie) ważyć (sz. zm.): A tej rymopisowej nie waż lekce wrożki, Podczas też nam objawia Bóg umysł swój boski. GrochWiersze 316. Białagłowá iesteś/ y nápominánia moie lekce sobie ważysz/ á rycerzem/ przez karánie srogie nád tobą/ bydź niechcę/ y żebyś od karánia rąk moich leżeć miáłá/ nie prágnę. SpInZąbMłot 362. [...] ustawy nasze lekce sobie wazemy [...]. KodKon 26. Lékko tr. lékcé/ niépoważnié. Płocho. Verniliter [...] Scurriliter serio tempore ludere [...] Leuiter fundata fides [...] Leuiter curare [...] lékcé sobié ważyć [...]. Kn 356. Pospolita to Turkom, wszytkich lekko ważyć, sámi się máiąc za Pány świáta wszytkiego. TwarSLeg 93. [Przeor] odszedł vpomniawszy/ áby w miłośći Siostr nie lekce sobie ważyłá/ ktore iey vsługowáć y zá nię się modlić chćiáły. OkolNiebo 57. [...] nigdy mu [synowi] nie odpuszczay gdy co záwini; bo ćie sobie lekce ważyć bedzie/ y nápomnienia twego nieusłuchnie. StarKaz 498. Lekce bo nas wazyli, widząc ze działka y iednego niemamy. Piechoty tylko ieden Regiment a Piasoczynskiego cztery Szwadrony y Semenow trzysta ale badzo dobrych. PasPam 58v. Mądrzy powiedaią że kto Ma wolne Sumnienie ten wszelakie kalumniie y Ludzkie fałszywe mowy powinięn lekce wazyc. PasPam 148. Nielekce wazcie moiey doyzrzałości Bo Starych Krzywdá Boga w sercé Kráie, A Kto iey nie czci, wysoko nie wstáie. OblJasGór 138. Y podziś dzień bolesno też to Sługom Krystusowym/ kiedy ludzie hárdzi nie tylko Kazánia/ ále y Osoby ich w oczách ludzkich niepozorne lekce sobie ważą [...]. GdacPrzyd 14. [...] wszystko sobie lekce ważę/ co ná sobie noszę [...]. GdacPrzyd 32. Han [...] przyznawał ze wiele dobrego uznał od Władysława Brata iego y przyczynę swey ligi z Kozakami taką wyraził: ze go Krol pierwey do swoiey nie wezwał Kompanii, znać ze nim lekce wazył. HistBun 15. Pobłażáymy iáko możemy/ żartuymy/ iáko chcemy/ ważmy sobie lekce/ te Mnichowskie/ IEZuickie postráchy/ iáko więc czyniemy. BujnDroga 426. Káżdy Mąż poki żyie, zá głowę, zá Słońce, Zá ozdobę, swoiey być powinien Małżonce. Przeto go sobie ważyć, nie powinna lekko? PotPocz 69. Pospolicie bowiem Sasi mówili (lekceważąc nasz naród polski), że niesłuszna szelmom Polakom słowa dotrzymować, a oni sami ipso facto, że nie dotrzymowali, czynili się arcyszelmami. OtwFDziejeCzech 238. Iako excessus wolności, nie zna żadney subordynacyi, iako emulacya, a raczey zazdrość sprawuie nienawiść przeciwko rownym sobie; y iako wyniosłość albo raczey ambicya lekce waży wszystkich od nas podleyszych. LeszczStGłos 14. lekce sobie co ważyć. etwas gering schätzen. vilipender qu.ch; faire peu de cas de qu.ch. T III 727. [...] stánęło ná tym, áby nie lekce wazono sobie słow Ioanny, á Krol też ná tym przestał [...]. TylkStrom 107.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Kto cudze nędzé vważy/ lékcey sobié swoie waży. KnAd 457. ● Naypodleyszego nieprzyiacielá nie trzebá lekce ważyć. RysProv 58. ● Przypádłych rzecży lekce nie waż. Anteeunt tacitas semper praesagia clades. RysProv 65.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
WAŻON
im. przym. bier.
Formy: odmiana niezłożona lp M. m ważon
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiWazon bÿwam Dignor. SłowPolŁac rkp 96.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

WAŻĄCY
im. przym. czyn.
Formy: ? ważących
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiSTRUS [...] Jáiec niesie 80 funtow 15 ważących, bardzo twardych, ále ná nich nie siedzi, tylko w piasek zágrzebawszy, Słońcá operacyi wypłodzenie Dzieci zostáwuie. ChmielAteny1745 I 518.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK