Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: ARKABUZER, *ARKABUZOR, *ARKIBUSER, *ARKABUZYR, *ARCHIBUZJER

Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVII-XVIII), SW, SJP notują
SStp, SWil nie notują

Formy: lp M. arkabuzer; N. arkabuzerem; ~ lm M. uż. osob. archibuzjerowie // arkabuzorowie // arkabuzyrowie; uż. nosob. arkabuzery; D. arkibuserów // arkabuzerów; C. arkabuzerom

Etymologia: <fr. arquebusier>

Znaczenia:

»żołnierz jazdy ciężkiej uzbrojony w → arkabuz«: [...] ná woynę pod Seget Emmánuel Kśiążę Sáwoyskie/ posłał 600. Arkibuserow ná koniech [...]. BotŁęczRel III 76. Arkabuzer/ vide Strzéléc 2. Kn 9. Jm. Pan poseł wszelkiego powinien przyłożyć starania, aby rajtarowie byli zwinieni, a na ich miejsce arkabuzorowie [...] natione et habitu Polacy [byli] [...] służący. AktaKrak III 286. Item Káwálerye w Łośich Koletách, y Kiriśierách, Archibuźierowie etc. RelWjazdKról A3v. Dopieroż potem jadą lejbgwardyje Królewskie modno — barwa galonami Srebrnymi świetna — tudzież rajtaryje, Okryte wszytkie z łosiów koletami, Prawie na wybór te kawaleryje, Arkabuzery z karacyjerami, Walą się ławą pod swymi kornety, Konie jednakie i Marsowe sprzęty. SchedMuzaBar II 383.