W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 31.08.2023
Warianty fonetyczne:
REGIMENT, REIMENT, REGIMEN, REJMENT
Słowniki:
T,
L,
SWil,
SW (regiment, reiment, Rejment, Lagrament),
SJP notują
SStp,
SXVI (?),
Kn nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1610
Etymologia: <
łac. regimentum 'rząd, rządzenie'>
Znaczenia:1. »jednostka organizacyjna w wojsku, odział wojska, pułk w autoramencie cudzoziemskim«: Ná co [wyprawę wojenną] záćiągnął 12.tyśięcy Szwáycárow pod Reiment Sig. Roan, 20. tyśięcy Fráncuzow piechoty pod Reiment Duca di Pernon, 6. tyśięcy konnych okrom ludu wybornego pod Reiment Duca di Niuers [...]. JudCerem A3.
Iednak żeby Poganin iaką skrytą zdrádą Ich nie uszedł, przydany Niemiecki zdaleka Stał Reiment. TwarSWoj 63.
Woiewoda Sąm Stanął zSamym tylko pułkiem naszym krolewskim y Regiment iego Dragoniiey. PasPam 54v.
Lekce bo nas wazyli, widząc ze działka y iednego niemamy. Piechoty tylko ieden Regiment a Piasoczynskiego cztery Szwadrony y Semenow trzysta ale badzo dobrych. PasPam 58v.
Oddano mi Przy tym Dragoniiey z Reimentu Pana Woiewody. PasPam 150v.
Officerow naginęło z nacznych. A nadewszystko owi Ludzie zacni Regiment Czarnieckiego. PasPam 202v.
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
regiment arkabuzerski:
▲
regiment ognisty »odział wojska uzbrojony w broń palną«:
Sami [Tatarzy] bez turkow przypadszy na Woysko Niemieckie tak na nich wzięli rezolutnie że kilka Regimentow Ognistych ledwie nie w poł wycięli. PasPam 267v.
2. »komenda, dowództwo, władza«: Stały Dragonie y kozacy Pod Regimentem Pułkownika Czopa. PasPam 202v.
◆
Związki frazeologiczne:
◆
pójść pod czyjś regiment »poddać się pod czyjeś dowództwo«:
Iest wiele Chorągwi takich ktore za Ordynansem IoMSCi Pana Woiewody krakowskiego nieposzły pod P. Małachowskiego Regiment. PasPam 217.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
▲
Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲
regiment konny:
Król Stanisław in assistentia pięciu regimentów konnych szwedzkich, pod komendą Krassawa generała będących, i z jp. wojewodą kijowskim awansuje przeciw kwarcianemu wojsku ku Jarosławiu, chcąc albo przymusić do batalii partem albo do traktatu. ZawiszaPam 265.
▲
regiment ognisty:
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]