Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1627

Formy: lp Ms. nędzy

Znaczenia:

»wielka bieda, wielki niedostatek«: Ubodzy wszpitalách/ a studenci w Bursách/ intraty swe máią/ iednák przecię ci szczupło/ ieśli sobie osobno/ nie nágotuią/ á oni w vbostwie y nędzy żyią. bo sobie nie mogą bráć zdochodow szpitalnych/ áni Bursáckich/ ieno co onym rządcy mieysc onych/ dozorcy/ prowizorowie dádzą. SzemGrat 38. Piiali wodę potym drwa do kuchni rąbali y nosili y w tey nędzy zywot skonczyli. PasPam 52v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ bogata nędza (sz. zm.): Nie sam aksamit, nie sam atłas, ani sama Przedajna w najbogatszym leży sklepie lama. Znajdziesz włoczki, sztamety i wielbłądzą przędzę; Znajdziesz rozkosz wesołą i bogatą nędzę. PotFraszBrück II 377. Podstarosci [...] darował [...] Monstrantią [...] do ktorey zaraz Baldachim Zielony Nedze bogatey z białemi kwiaty z Frandzlą Iedwabną darował Valoris Srebra Grzywien 11. KomonDziej 147.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ chodzić z nędzą: Przedtym się wydawáło hoynie, Errogavit, á teraz źle, nie mász się do czego udáć, Multum perpessa. ták to substáncye ztrácone, máiętności w-zastáwách, Errogavit substantiam, chodzą z-nędzą, Multum perpessa. MłodzKaz II, 291.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Jédná nędzá nié dokuczy: ábo/ niédość ná człowiéká. KnAd 310. ● Kto cudze nędzé vważy/ lékcey sobié swoie waży. KnAd 457.