Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: POSIEŁEK

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1608

Formy: lp D. posiłku; B. uż. nżyw. posiłek; N. posiłkiem; Ms. posiełku; ~ lm M. uż. nosob. posiłki; D. posiłków

Znaczenia:

1.w lm »wojsko, oddziały wojskowe przesyłane na pomoc, wsparcie«: Dawano tego rácyą ku wierzeniu bárzo podobną/ że Fráncuzowie dobrze wiedzą/ iż y oni Rzymiánom/ by też niewiem iáko lud wielki do iednego obozu zgromádźili/ oprzeć sie żadnym sposobem nie mogą/ y Rzymiánie/ ieśliby Fráncuskie miástá z wielkiey częśći rożnie vderzyły ná nich z trudnáby ábo ták wiele pośiłkow/ ábo tyle czásu y woyská mieć mogli/ żeby sie ze wszytkimi rozpráwiáli/ dla czego nie godźi sie (powiáda) miástu ktoremu przypadku iákiego ták bárzo vchodźić/ ieśliby sie zá tákim Rzymskim niepodobieństwem oswobodźić/ y do wolnośći dawney przyśdź mogło. CezWargFranc 213. Moskwicin ieden przywiedziony powiádał że Smolenczánie w trwodze: czekáią iednák ná posiłek od Skopina [...]. BielDiar Aijv. A Doroszeńko w pułk Kozakow z szykowány/ Ktory ná práwym skrzydle był w pośiełku dány. DobrociesRel B3. Niezaniechywały się jednak posiłki posyłać podjazdom, które dosyć sczęśliwie nieprzyjaciela wspierały, i rozmaitych zażywając sposobów, ustępując mu czasem, niemogli go od jego fortelów, za sobą wywabić. KoniecSListy 98. Posiłku też mieć nie możem/ wiele skárbow stráciwszy y ludzi/ nicesmy nie wygráli. NowinyMosk A4v. Moskwa rozumieli że nowe przyszły posiłki ow zas krzyk ktory y oni wobozie naszym Słyszeli tłomaczyli sobie że to był tryumf z posiłkow nowo przychodzących. PasPam 106. Pewnieysze są posiłki y skutecznieysze, na Rok przed okazyią nizeli w godzinę po Okazyiey. PasPam 276. Ze zaś cała Europa ukontentowana szczęściem Władysława przeciw Poganom, wzbudziła deklaracyą posiłków Władysława do wypowiedzenia woyny Turkom, á naybarziey dyspensa Rzymska uwolniła go od Przysięgi, i Pokoju uczynionego z Turczynem dotrzymania, Król zebrawszy woyska 20000. pod Warnę poszedł, gdzie z licznémi potencyami Tureckiemi spotkawszy się na 30000. Turków trupem położył [...]. ŁubHist 56.

2. »pomoc, wsparcie«: Naszy gdy drudzy po drábinkách ná pośiłek przybyli/ skupiwszy się/ okrzyk wielki vczynili/ y ná obie się stronie muru vdali. OpisSmol A. Do tego y záraz podał o sobie iásną suspicyą/ bo pobiwszy te Pogány/ nie do woyská násze[g]o/ ktore go ze wszytką konfidencyą ná pośiłek y dwudziestu piąći tyśięcy woyská iego/ iáko nam obiecował/ czekáło/ ále prosto z Pászportem Iego K. M. do Chocimá obroćił/ w kilku set tylko swych konfidentow [...]. SzembRelWej A-Av. [...] straż pierwsza republikantów uderzywszy na prawe skrzydło przeciwnych złamała je za posiłkiem województw i powiatów z wielką rezolucyją potykając się i na ognisty lud nacierając wstępnym bojem. RelSapRzecz 191.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ posłać posiłki: Cesarz wymowił się Paktami [...] ze Szwedem z tey racyiey posłać posiłkow niemoże. Druga Exkuzacyia że Woyska pro tunc [wtedy] nie miał. PasPam 53.