Słownik XVII wieku

Słowniki:
notują

Formy: lp M. powinność; D. powinności; C. powinności; B. powinność; N. powinnością; ~ lm Ms. powinnościach

Znaczenia:

»zobowiązanie, konieczność, wymóg, obowiązek«: Nie wątpię tedy, że IchM. się w powinnościach swoich poczują, a w miłości ku ojczyźnie zagrzeją, uważając i tę tak wielką Opatrzność Boską nad nami w tej sprawie, która tak skrycie się prowadziła, że jej niepodobna było dość, by mnie był Pan Bóg tego do umysłu nie podał, a zaraz i serca nie dodał... SkryptWojCz II 289. Peawu y zwyczaiowi dosyc czyniąc niewyłamowaliscie się z powinnosci. PasPam 168. Kiedy Sługę przyimuiesz sąm z nim wręcz mowisz y opowiedasz mu przyszłey iego usługi powinnosci y kondycyie. PasPam 223v. Powinność to iest nasza poddanska exequi Mandata Waszey krolewskiey mSCi. PasPam 240. Zawse miwałem bardzo dobre Sokoły Iastrzęby Drzemliki, kobusy, kruki co do Berła chodziły [...] wszystko to ptastwo praktykowało swoię powinność. PasPam 256.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ pełnić powinność: Albowiem ná modlitwie nayprzednieyszey cnoty religiey powinność pełnisz/ u wálczącą cześć Bogu oddáiesz: gdy przed nim iáko przed Bogiem Tworcą twym/ nábożnie upádasz. BujnDroga 205.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ w powinnościach czyich chodzić: Y rozumieć y żyć mamy/ iáko máło ludzi rozumie/ y życie/ chcemyli w powinnościách nászych chodząc/ dobieżeć kresu sczęśliwego. StarPopr 42.