W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 24.06.2020
USTAĆ, USTANĄĆ czas. dk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1614
Formy: bezok. ustanąć; ustać; ~ cz. prze. lm nmos 3. os. ustały; ~ cz. przy. pr. lm 3. os. ustaną; ~ im. uprz. ustawszy
Znaczenia:
1. »wyczerpać się«: Tákże nieważy to: Iesli dla grzechu dána iest moc iáka szátánowi nád człowiekiem/ żeby zá odpusczeniem grzechu miáłá oná moc vstáć: zostawa ábowiem podczás karánie [!] choć występek bywa odpusczony. SpInZąbMłot 338. Spodźiewał się znáć nowy Kápitan Bászá/ ze skoro ieno Bászy stáremu/ y inszym Komendantom Tureckim/ głowy ná źiemię spádną/ záraz vstánąć miáły bunty chłopskie przećiwko nich/ ále się omylił. MerkPol 286. Ustaną teraz wemnie te przymioty Ubędzie owey co była ochoty. PasPam 51. Iechał zem tedy w Sobotę bo morze igrało ale odpułnocka ustawszy puscilismy się w drogę. PasPam 66. Ustały tedy według zwyczaiu Iuditia [sądy] po Całey Polszcze. PasPam 228. Iuz były wiatry owe co przeszkadzały szkutom ustały kiedy Trafty od Pala wychodziły [...] w dzięn Swiętego Mateusza. PasPam 281.
2. »powstać,podnieść się«: Ledwie niezakozdym snopa omłoceniem to posiędą na Słomie wziąwszy chleba y masła ktore zawsze ziaszczem stoi to Smaruią y iedzą to znowu ustaną y robią. PasPam 55v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ustał ból: Tegoż nie ustał mi bol w ręce prawey y włokciu - Owszem y w nodze prawey Suchy bol nadwuch mieyscach Odezwał się. SapADiar 162.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
USTAŁY
im. przym. prze.
Formy: lp lp Ms. n ustałym
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiJechałem na ten sejm, posłany od ojca mego dla takowego interesu, że gdy Sapieha, wojewoda podlaski, w Akwizgranie, na medycynę pojechawszy, umarł, tedy Wielopolscy, po ustałym jego dożywociu, upominali się po żenie jego Wielopolskiej, kanelerzance koronnej, ex quo syn z niej starosta mielnicki, jako się wyżej namieniło, fatalnie umarł, wrócenia w dom swój posagu 500 000, a z zapisami siedmiukroć sto tysięcy. MatDiar 136.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas