Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »przyjść na świat«: On Philip Wielki krol Macedonski, kiedy mu przyszły Nowiny [...] Ze mu się urodził Syn Alexander z znakami wielkiey u Swiata expektatywy Zawołał wielkim głosem. PasPam 149a-149av. Z namis się w tey urodził Oyczyznie z namis się uchował. PasPam 227-227v.

◼ Przenośnie: ◼ Bo ta fantazyia zęmną się iuz urodziła ze zawsze durum contra durum [upór na upór] chocby się nad sadzić dobrocią zas tak zazyie iako chce chocby z swoią szkodą. PasPam 169v.

2. »o roślinach: wyrosnąć, obrodzić«: Nietylko przenica ale Cybula w polu na kozdym zagonie gdzie ią wsieiesz urodzi się. PasPam 220.

URODZONY
im. przym. bier.

Formy: odmiana złożona lp M. m urodzony; D. m urodzonego; C. m urodzonemu; ż urodzonej; B. m urodzonego; N. m urodzonym; lm M. mos urodzeni; C. urodzonym; B. mos urodzonych; N. urodzonemi

Znaczenia:

1. »wrodzony«: Honorowi urodzonemu y postępkom pocciwym nic to nieszkodzi. PasPam 149av.

2. »taki, który przyszedł na świat«

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ wolnie urodzony: Czyto iuż, y vnas w Polszcze Tyberyana tempora, że nie wolno pisáć, nie wolno posłáć, nie wolno wszędzie, ále ná koniec y w Domu mowić? Iest záprawdę pożáłowáć czego, y wolnie Vrodzoney Szlachty vmysłom westchnąć, żesmy tych doczekali czásow. LubJMan 122.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

URODZONY m
w funkcji rzeczownika

Formy:

Znaczenia:

»szlachcic«: Urodzonym y wiernie nąm miłym Panom Starostom Dzierrzawcom [...] wiadomo czyniemy iz w pewnych naszych Interessach posyłamy do Woyska na Białey Rusi [...] Iana Paska. PasPam 151. Dac raczył [król] przez Przewielebnych Wielebnych y urodzonych kommissarzow swych deklaracyią. PasPam 208v. Tak Miłościwie do Przeproszenia Swego wszystkich zgromadzonych Urzędnikow y Deputatow przypuscić ma Przypuszcza Do tegoz Przeproszenia y Urodzonego Ierzego Lubomirskiego. PasPam 209v. Tez Łaskawość swoię IkMSCi wyswiadczaiąc woysku w Zwiąsku będącemu, iako tylko Zwiąsku się wyrzekną Spiski wszelakie tak między samemi iako tez Urodzonym Lubomirskiem y Urodzonemi Obywatelami Woiewodztw annihiluią, do przeproszenia przez starczyznę dopuscic obieciuą. (tu: wykaz a. umowa). PasPam 209v-210. Wszystkie takowe niesmaki y urazy nasze szczerze daruięmy y one w wieczną niepamiec zarzucamy [...] Osobliwie Urodzonemu Ierzemu Lubomirskiemu, Synom iego, Sługom Ad herentom. PasPam 210v. A zeby taz Deklaracyia [...] wagę miec mogła tak Przewielebni y Urodzeni kommissarze od IokMSCi wysadzeni iako tez urodzeni Deputaci od Woyska y z Starczyzną Swoią pod pisuią. PasPam 213.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]