Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1627

Formy: lp M. władza; D. władzej // władze // władzy; C. władzy; B. władzę; N. władzą; Ms. władzy; W. władzo; ~ lm M. władze; D. władz; C. władzom; B. władze; N. władzami; Ms. władzach

Znaczenia:

»rządy nad kim; dowództwo«: Lecż żaden Krol/ y żaden Cesarz táki niebył/ ktoryby wszytką Cerkiew swym pánowániem záymował/ áby y niechcących ná Synod przybyć/ przymuśić mogł: co ma zwierzchność Duchowna: ktora wszędźie pod rożnymi Krolámi y Monárchámi władzę swoię zupełną iednáko rospośćiera/ nákázuie/ przymusza/ á nieposłuszniki káráć może/ y karze. SmotApol 57. ROzmáitym (iáko mowią Medykowie) źiołkom wszytkim ślicżnośći wonnośći/ mocy/ y władzy Pan Bog vżycżyć racżył: pokazał y sposob vżywánia ich wszytkich ludzkiemu rodzáiowi zktorych insze obrał sobie dla osoby insze dla vżywánia y nákáżone[go] zdrowia. SpiżAkt D4. Woysko wszystko pod władzą Wiel: Hetmanow swoich iść ex nunc po przeproszeniu IokMsci obowiązuie się. PasPam 210. Do kazdego z tych ze Poddanych Oycowsskim affektem się przychylaiąc na zadney [zam. żadnych] władzey y zWierzchnosci Krolewskiey ani surowosci Praw [...] zazywać niebędziemy. PasPam 210v. A ia iuż drapię Stároświeckie kwity Gdźie przyznawano władzą Aphrodyty Y gdy legartem Stellę włozku widźę Z Wenery szydzę. KochProżnLir 200. A o hajduków — słyszę — trudnio bardzo w niebie, Więc nie wiem, na Sąd Pański kto poniesie ciebie. Do tego stać tam trzeba, a ty w nogach władze Nie masz, więc ci do nieba spieszyć się nie radzę. KorczFrasz 31. Partya przeciwnie moskiewska erexit animum klęską Lewenhaupta, bo i wojsko koronne pod władzą Sieniawskiego hetmana wielkiego koronnego już droższe względem de accessu do króla imci Stanisława cunctatione utitur i nowe trudności czyni, dawne resolutiones odmienia. ZawiszaPam 262. Na kilka prowincyi się dzielą, náywięcey pod włádzą Máurow zostáią. BystrzInfGeogr E. Krolow tuteyszych Władza nie iest absolutna: Prawami okryślona. ChmielAteny IV 402.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ władza biskupia (sz. zm.): [...] do [urzędu biskupiego] przynależy sądzić o práwdzie/ pism tákowych/ y one władzą swą Biskupią potępiáć/ ieśliby złe były/ y ich zákázywáć [...]. SzemGrat 22. Biskupstwo/ Biskupia władza/ urząd/ godność. Pontificatus, [...] Antistitium, [...] Pontificium. Kn 32. Biskupstwo/ Biskupia władża/ urząd godność. Pontificatus, Pontificium Wiskupiste/ wałodzia Wiskupo. SzyrDict 17.