Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »sakrament namaszczenia krzyżmem służący umocnieniu w wierze obecny w kościele katolickim i prawosławnym«: Doktor Anyelski Thomasz ś. wspomina ná tym mieyscu/ cztery wielkie Sákrámentá: iáko Chrzest ś. [...]. Bierzmowánie/ y ten Sákráment iest wielki dla tego ktory go dáie: bo go żaden nie kłádzie ná czoło násze/ iedno Biskup. BirkNiedz 94. Y nie dáremna iest oná ceremonia przy Chrzcie/ y przy Bierzmowániu/ gdy ochrzczonym dziateczkom oycá chrzesnego/ y mátkę Chrzesną Kosciołá náznácza/ á ci obowięzuią się vczyć syná swego/ corkę swoię wszytkiego tego/ co należy do zbáwienia. BirkNiedz 231. Bierzmowánie/ Chryżmánie/ et Biermánie [...] Confirmatio. Kn 29. Bierzmowánie. Confirmatio, unctio sacra sanorum, quae ab Episcopo fit. SzyrDict 15. Bo lubo prawdá to iest iż pierwszy iest Sákrament krztu świętego/ bo przezeń/ iáko przezedrzwi iakie wchodziemy do kościołá Chrystusowego. A potym przez Bierzmowánie wpisuiemy się w poczet żołnierzow Páná Chrystusowych/ y vtwierdzamy się w nadziei/ iż go w niebie oglądać mamy [...]. StarKaz 40. Eodem die jp. stolnikowa w. księstwa lit., Basi córce mojej (ktorej wczora była matka do bierzmowania) darowała materyi bogatej i pięknej sztukę. ZawiszaPam 127. LA CONFIRMATION [...] BIERZMOWANIE Sakrament w Kosciele nowego testamentu. DanKolaDyk I, 344. Bierżmowánie, la confirmation. KulUszDyk 6. Bierzmowanie. Firmelung ein Sacrament. la Confirmation un Sacrament. T III 46.

a) »imię przyjmowane podczas tego sakramentu«: Kożdy ma bydź Piotrem, to iest w wierze mocnym; ten ktorego Christus przybiera iest Iákob Item Iacobus, id est supplantator vitiorum, ma bydź Iákubem, to iest wyrywáiącym wystempki w kiemkolwiek ie znaydzie. Inde Ioannes, id est omnia, gratiae Divinae adscribens. Ná koniec ma bydź Ianem, to iest wszystko łásce Páńskiey przypisuiącym. Ráchuicie się inne imoná, inne bierzmowánia, Christus tákich imion, tákich bierzmowánin potrzebuie: Kto, choć rzeczą samą, tákiego imienia nie ma, iuż ten do boku Páńskiego niesposobny. MłodzKaz III, 224.

2.przen. »zmiana czyjegoś imię, nadanie komuś nowego imienia«: Jazwiecki zowiesię ze Wrocławia miejski syn.Ozeniełsie w Wieliczce. uczynieł go P. Miłoński pisarzem zupnym herbu Bibersztyn zożywa po chwili zpienieżywszysie bedziesie udawał szlachcicem, trzeba by mu bierzmowanie biy ber w rynsztoku sprawic. TrepNekLib 140. Bierzmowanie. [żartobliwie, tytuł wiersza erotycznego] MorszAUtwKuk 240.