W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 14.07.2022
*WIERZYĆ, WIERZAĆ czas. ndk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1606
Formy: bezok. wierzać // wierzyć; ~ cz. ter. lp 1. os. wierzę; wierzam; 2. os. wierzasz; 3. os. wierzy; wierza; lm 1. os. wierzemy; 3. os. wierzą; ~ cz. prze. lp m 1. os. wierzyłem; 3. os. wierzył; wierzał; lm mos 3. os. wierzyli; ~ tr. rozk. lm 2. os. wierzajcie; ~ tr. przyp. lp m 1. os. wierzyłbym; wierzyłbym; ~ im. wsp. wierząc; ~ nieos. cz. prze. wierzono
Znaczenia:
1. »przyjmować co za prawdę, nie wątpić w co; ufać czemu, komu«:
Rekcja: komu; w co
...opowiedział mi; alem ja temu natenczas wierzyć nie chciał, aż kiedy mi dopiero nieboszczyk pan kanclerz za pozwoleniem WKMci i to secretum komunikował, dopiero obojgu przyszło mi wierzyć. SkryptWojCz II 277. Twe pod krzyżem Pánno stánie/Záleca náśládowánie/ Rospiętego ná drzewie Krolá bolesnego/Mnie zá sobą w też drogę przyzywáiącego/ Iam iest prawdá/ mnie wierzayćie:Iam droga/ zá mną biegayćie: Iam iest wász żywot/ mną śię w drodze piśilićie/Y do kresu wiecznośći/ pewnie dobieżyćie. BanHist 266. Matka [...] od naywiekszych y Niebespiecznych Okazyi nigdy mię nie odwodziła firmiter wierząc że bez woli Bozey nic złego potkac czowieka niemoze. PasPam 123. On się z wierza że iest ich Pan Prawdziwy, Niewierzą. PasPam 177v. Krol [...] osobliwie w radę Slepego konsyliarza [...] wierzył. PasPam 191. Posłac trzeba takiego co by wszystkich wyminął I tam iesli by ktory Tchorz co powiedział że by Swiadczył aby mu nie wierzono. PasPam 238v. Straszowski rzecze iuz wierzę kiey widzę. PasPam 252. Iedni wierzyli ze tak [się] zStało drudzy tez niedowierzali. PasPam 280.
2. »być wyznawcą jakiejś religii, uznawać zasady jakiejś wiary«:
Rekcja: w kogo co
My wto wierzęmy coiwy daremnie nas nazywacie odszczepiencami. PasPam 56.
◆ Związki frazeologiczne: ◆ kto w Boga wierzy:
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
◆ Związki frazeologiczne: ◆ zabij kto w Boga wierzy:
● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Dziédzicowi płáczącemu śmierci dobrodziéiá bogátego/ nié wierz. KnAd 225. ● Przeszłey rzeczy nie żáłuy/ niepodobney rzeczy nie wierz/ o nierowną się nie kuś/ tedy sobie głowy nie zfrásuiesz. RysProv 66.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
WIERZANY, WIERZONY
im. przym. bier.
Formy: lp M. ż wierzona; N. ż wierzaną
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji...wyszedłem, dosyć choć niepewną pocieszywszy się nadzieją, że dalsza konwikcja dekretami kontumacyjnymi na nas prosekwowana nie będzie, którą nadzieją, choć ode mnie mniej wierzaną, chcąc ubezpieczyć, byłem znowu u kasztelana krakowskiego, dziękując za jego intercesją. MatDiar I, 731.
● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Potwarz iáśnié fałszywa/ wiérzona nié bywa. KnAd 913.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

WIERZĄCY
im. przym. czyn.
Formy: lp M. m wierzący
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiVierzączÿ Fidens. SłowPolŁac rkp 89.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK