Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688

Formy: bezok. wychodzić; ~ cz. ter. lp 3. os. wychodzi; lm 1. os. wychodziemy; 3. os. wychodzą; ~ cz. prze. lp n 3. os. wychodziło; lm mos 1. os. wychodziliśmy; 3. os. wychodzili; nmos 3. os. wychodziły; ~ tr. rozk. lm 2. os. wychodźcie; ~ im. wsp. wychodząc

Znaczenia:

1. »opuszczać jakieś pomieszczenie, miejsce pobytu, wyruszać dokąd; wydostawać się skąd«:

Rekcja: do czego, od czego, z czego, w co

Wychodząc tedy z Fossy kazałem ia swoim wołac Iezus Maryia. PasPam 59. Wychodziemy tedy sobie szczęsliwie z [s]klepu y staniemy szeregiem w dziedzincu. PasPam 59v. Muszkieterowie [...] Wychodzą tedy wdziedziniec y zaraz Stawaią do Ordynku. PasPam 59v. Kazał tedy [Admirał[] okrętom swoim trochę lepiey rozSzerzyć się iako mogł Capere port ale zportu niewychodzic. PasPam 68v. Przychodzi Ordynans od krola żeby wychodzić do Polski. PasPam 75. W tym wychodzi z Choyniakow Chorągiew Tuczynskiego y Antonowiczowa Tatarska 200 koni. PasPam 92v-93. Iuz wychodząc zowey chaty az baba zakasłała. PasPam 98. Poczną się zmykać pod Chałupę zogniem Wychodzciesz Poganscy Synowie. PasPam 156v. Poszedłęm [...] w ten czas kiedy wszystek prawie Lud ze Gdanska wychodzi y wyiezdza na Spacyery. PasPam 262v. Ostrozni byli y Niewychodzili nic z Miasta. PasPam 268v. Wychodząc z Węgier Umarł Hetman Polny Sieniawski. PasPam 276v. Iuz były wiatry owe co przeszkadzały szkutom ustały kiedy Trafty od Pala wychodziły. PasPam 281.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ wychodzić do czegoś »wyruszać, stawać, stawiać się do jakiejś pracy«: Kazałęm włodarza wołac y roskazuię mu żeby chłopi zaraz wychodzili do ładowania. PasPam 280v. ▲ wychodzić coś robić »wyruszać, stawać, stawiać się do jakiejś pracy«: Niemiał wszystkiey Substancyiey tylko iednę wies ale 300 pługow zniey orać wychodziło. PasPam 141.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ w pole wychodzić: ◆ na głowę wychodzić:

2.przen. »o rzeczach: wydostawać się na zewnątrz, na wierzch; wydobywać się, ukazywać się«:

Rekcja: z czego

Iest tam ryba tak straszna że Ięnom na scianach koscielnych Malowanego widywał owego co mu płonięn zgęby wychodzi. PasPam 65.