W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 09.10.2023
ZNIEŚĆ czas. dk
Słowniki:
nie notują
Formy: bezok. znieść; ~ cz. prze. lp m 1. os. zniósł; ż 3. os. zniosła; lm mos 1. os. znieśliśmy; 3. os. znieśli; ~ cz. przy. pr. lp 3. os. zniesie
Znaczenia:
1. »rozbić całkowicie, zwyciężyć (nieprzyjaciela)«:
Rekcja: kogo co
Prawie o tym czasie iakos Szeremeta zniesli Panowie nasi Hetmani. PasPam 108v. Powiedziałem zrazu że potkałem się z Chowanskiem dalismy mu pole znieslismy y zdobycz mąmy. PasPam 158v. Pasza Sylistryiski [...] posłął to pod budy Seraskierowi opowiadaiąc ze zniosł Woysko Polskie wszystko. PasPam 265. Z Turek spargebatur rumor, iż Persowie pod Bábilonem Tureckie Woysko mieli znieść. GazWarsz 1701, 2IV, 2. Znieśli podjazd moskiewski, trupem położyli ze sześćdziesiąt, kapitanów dwóch zabito, żywcem przyprowadzono dwunastu, insi po lasach rzucając flinty rozpierzchnęli się. ZawiszaPam 122.
2. »ścierpieć, wytrzymać«: Ia widzę ze mi przez tego piiaka cały dzięn kurzycie pod nos a ia Cierpiałęm dłuzey tez iuz z nieść tego nie mogę. PasPam 229.
Przenośnie: Postulata et Desideria Ich MSCiow PP Braci w dawnych Instrukcyach będące iezeli czas zniesie maią promowować Ich MSC PP. Posłowie aby suum effectum sortiri mogły. PasPam 218v.
3. »spowodować, że przestanie co obowiązywać, zawiesić, unieważnić«:
Rekcja: co
Krotko mowiąc wielkie wtey Ordynacyiey dzieią się Inconvenientia ex pedit albo ią znieść albo ią ad debitam formam przyprowadzić. PasPam 285.
4. »o wodzie: porwać kogo, unieść«:
Rekcja: kogo, z czego
Zaraz go woda zniosła z konia począł tonąc konia pusciwszy. PasPam 112.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Ból/ ieśli máły/ ia go zniosę: ieśli wiélki/ on mnié. KnAd 41.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas