W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 08.03.2016
ZABIĆ czas. dk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy: bezok. zabić; ~ cz. prze. lp m 2. os. zabiłeś; zabiłeś; 3. os. zabił; lm mos 3. os. zabili; ~ cz. przy. pr. lp 1. os. zabiję; lm 2. os. zabijecie; 3. os. zabiją; ~ tr. rozk. lp 2. os. zabij; lm 2. os. zabijcie; ~ nieos. cz. prze. zabito
Znaczenia:
»pozbawić życia, zamordować; ubić«:
Rekcja: kogo co
Wołu, wieprza, albo barana kiedy zabiią to naymnieyszey krople krwie niezepsuią. PasPam 55v. Rozkazał do mnie przez osoby powazne ze mię miał za pewne za bić. PasPam 101v. Moy tez ieden Dragan z przedniego Szeregu o ziemię konia pod nim w bok zabito. PasPam 157. Począł ieden z Polakow konnych wołac na Francuzow zabiycie tego takiego Syna kiedys cie iuz porwali Niezywcie go. PasPam 189v. Przyiechawszy do niego strzelił mu w ucho z pistoletu y zabił. PasPam 203v. Skoro rano potkał ią [wydrę] Dragąn niewiedząc co to, czy chowane czy dzikie uderzył Berdyszęm zabił. PasPam 255. Wzięto Paszow szeciu Zabito dwoch. PasPam 266v.
▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ bodaj kogoś zabito: Kurwy, Precz z domu! [...] Dano wam wszytko, bodaj was zabito, I popłacono aż po wczoraj myto, I na rozprawie przy nocnym bankiecie Położono was. MorszAUtwKuk 335. Ustąp że bodey cię zabito. PasPam 244. Mowi te Słowa [...] godzi się to te z brodnie mowic boday was zabito. PasPam 263.
◆ Związki frazeologiczne: ◆ w rękach zabić: ◆ zabij kto w Boga wierzy:
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ bodaj mię zabito: [...] jeśli jest gładkość w cenie, Grzeczność, mądrość, urodzenie, Kochać muszę i bodaj mię zabito, Jeśli cię nie kocham, Melito. MorszAUtwKuk 298. [...] boday mię zábito utinam occidar; iák się Páná Bogá boię, ut Deum timeo [...] WojnaInst 109-110.
● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Kto się chce mieć dobrze ná dzień/ niech sobie gęś zárznie/ kto ná tydzień/ niech wieprzá zákole/ kto ná miesiąc/ niech wołu zábiie/ kto ná cáły rok/ niech żonę poymie/ á kto do śmierci/ niech Xiędzem zostánie. RysProv VII, 5.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
ZABITY
im. przym. bier.
Formy: odmiana złożona lp M. m zabity; D. m zabitego; lm D. zabitych; B. mos zabitych
Znaczenia:
»pozbawiony życia«: Niewiedziano tedy kto tam znaszych zginął ale się tylko dorozumiewano kiedy ani zywego ani zabitego nieznaleziono. PasPam 61. 3000 Strzelcow razęm ognia dali apostaręmu tylko ieden Towarzysz zabity a Czeladzi Czterech. PasPam 107. Na płotach złapano kilku postrzeloni zostali y zabitych dwoch. PasPam 157v.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
*ZABITY
w funkcji rzeczownika
Formy:
Znaczenia:
»ten, kto został pozbawiony życia«: Olędrowie tez Niebozęta dziury w Okrętach łatali zabitych wywozili chowali. PasPam 69v.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas