W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 21.01.2010
PACHOLIK rzecz. m
Słowniki:
SStp, SXVI, T, L (bez cyt.), SWil, SW, SJP notują
Kn nie notują
Formy: lp M. pacholik; D. pacholika; C. pacholikowi; B. uż. żyw. pacholika; N. pacholikiem; Ms. pacholiku; ~ lm M. uż. osob. pacholicy // pacholikowie; D. pacholików; C. pacholikom; B. uż. osob. pacholików; N. pacholikami; Ms. pacholikach
Znaczenia:
»człowiek niższego stanu a. uboższy szlachcic używany do posług, towarzyszący panu również w czasie wojny, sługa; szeregowy żołnierz«: Tego dnia naszych pacholików, którzy w picowanie dla żywności chodzili 14 do miasta przywiedziono. NiemPam 299. Y iazda widząc istus rei necessitatem pacholikami bronili im wyścia, bo kusili się nakazdy dzien po kilka razy czyniąc wycieczki, ale im to nieszło nasi zonych Grodkow od Strzeliwali ich osobliwie Vwody, iako potym sam Wałkuiew powiedał, do piąci set im człowieka Vbito. ŻółkPocz 22-23. Koniá chudego/ Pácholiká obránego/ Niewiastę pijáną. Zálecić ludziom trudna. ŻabPol A3v. Ná co te orszaki sług y pácholikow? BirkNiedz 62. Po tak srogim pogromie, tylko strażnika a dwu z towarzystwa, pacholików też 13, a ciurów do 20 niedostawało. DembPrzew 26. Turn z wojskiem nastąpił; pojmany od pacholika, kotem się wyprosił DembPrzew 33. Dwaj pacholikowie w ulicy postrzeleni, o balwierza prosili. DembPrzew 64. Ktoby komorę komu albo skrzynię odbił [...] jeśli towarzysz, szubienicą jako złodziej ma być karany, a jeżeli pacholik, tedy ćwiertowany. DembPrzew 78. Luboc y tam trzymane to iest zimuiące Zawsze Woysko co sama ratio skazuie Byłoby zamnozenia przyczyną y osad Gdy by y Towarzystwa ile nie dostanie Polubiwszy sobie kray toz y pacholicy Ich ze po długiey słuzbie iako to więc bywa Upraszali tam sobie trwałe possessie. OpalKSat 118v. Miedzy innemi sczęscliwosciami, ita nieposlednieisza była, kiedy Pana Jurzyca s Panem Wysockim nad siedmset ludzi, ktorych z woiska Jkm po pacholiku skazdego pocztu, a po kilku towarziszow skazdey chorrągwie wybieraiąc wyprawił na Smolensk. VorLetSkarb 123. Woli szlachcic ubogi bydz pacholikiem szlachcicowi sobie rownemu słuząc, Konie fas[t]ować ieść warzyć lubo woz wozić anizeli bydz drabem albo Dragonem. NarArch 102. Ia będac Hetmanem tak wiele lat namnieyszegom Pacholika w[aszmosciow] BezSądu nie stracił. PoczOdlPam 46. Często dzieie się, iż Towárzystwo (bá y Porucznicy) od Chorągwie odieżdżaią, przez długi czás nie powrácáiąc, przez co ná stánowiskách, w Pácholikách wielka swawola. FredKon 1. Towárzysz z Towárzyszem, Pácholik z Pacholikiem, słowo sobie rzekszy, nie odstępowáć się w boiu n(w co naybárziey dobrzy zołnierze, niechay się wprawuią) do Celu z Bándoletow y Pistoletow strzeláć y w biegu znowu nábijáć. FredKon 3. Bárwy náwet Porucznicy y Towarzystwo, Pacholikom swym y wyrostkom fálandyszowey nie będą dáwáć, dla rospieszczenia czeládzi, tylko páklákową. FredKon 14. Dla ćwiczenia się w obchodzeniu pilney straży, y dla inszych wielu przyczyn, potrzebá, áby w Obozie, w ciągnieniu y nástanowisku, co dzień od godziny do godziny po trzech áłbo po dwu Towárzystwá z Pácholikámi [...] ná straż [...] chodzili. FredKon 17-18.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz pachołek, pacholę.
Autor: PK