W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 13.12.2018
BIELIĆ czas. ndk
Słowniki:
notują
Formy: bezok. bielić; ~ cz. ter. lp 1. os. bielę; 3. os. bieli; ~ cz. prze. lp m 3. os. bielił; lm mos 3. os. bielili
Znaczenia:
»czynić co białym, jasnym«: Włosy białymgłowom wyciera/ y Bieli [sok centurii]/ pocieráiąc nim. SyrZiel 660. Bielę/ Dealbo aliquid [...] Inalbo lacinias. Kn 28. Bielę ná słońcu wosk/ płotno/ [...] vide Bielęnie ná słońcu. Kn 28. Wybielam/ vide Bielę. Kn 1302. W vmywaniu ręce chędoży y bieli [woda mineralna] ták skutecznie/ że ogorzáłość słoneczna w kilku dni od niey precz odchodzi. PetrJWod 7. Bielę twarz. In genismentior colorem fueo. SzyrDict 15. Pobielacz et pobielam ścianę etc. v. Tynkarz tynkuię/ bielę. SzyrDict 302. Płotná poczynáć bielic, ile ná ten czás kiedy drzewá kwitną. HaurEk 102. Y iusz się wszyscy za szczęsliwych mieli [po przybiciu do brzegu], Pracą znuzonem, tłocząc ziemię ciałem, Kędy: bo Kwiecien nastał: snieg nie bieli. PotSyl 85. Bielę ich mache weiss. WojnaLust 175. Iako ząby bielić y chędożyć. Weźmi lubo Krzemień lubo Kámykow z rzeki, upal ie ták naylepiey żeby zmiękły utrzyi ná proszek [...] tym proszkiem kiedy poránek wycieray zęby, y wypłokuy wodą ciepłą, przylawszy troszkę octu, będą czyste y białe. PromMed 24.
Przenośnie: Ale coż czynię [skargi]/ Zakonnych cnot iego milczę? onych zwłaszczá/ ktorym powodem były śluby Zakonne? alboć ie opuszczę/ bo ktoż będzie vmiał śnieg bielić/ álbo lilią zdobić? BirkSkar 22.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
BIELONY
im. przym. bier.
Formy: odmiana złożona lp M. m bielony; ż bielona; lm M. nmos bielone
Znaczenia:
»czynić co białym, jasnym«: [Złodziej] pokradł i przedał [...] płótna konopnego bilonego czterdzieści łokci za złotych pięć. RegZłocz 205. Przędzá bielona; Szedłem po Przedze. ErnHand 325. W tey ciekącey krwi [osła] maczay chustki z płotna konopnego niebielonego, y z wolna na powietrzu wysusz. BeimJelMed 418.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorzy: KS, PK