W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 20.03.2020
POWIADAĆ czas. ndk
Warianty fonetyczne: POWIEDAĆ, *POWIADAĆ
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: post 1616
Formy: bezok. powiedać; ~ cz. ter. lp 1. os. powiedam; 2. os. powiedasz; 3. os. powieda; lm 2. os. powiedacie; 3. os. powiedają; ~ cz. prze. lp m 1. os. powiedałem; powiedałem; 3. os. powiedał; lm mos 1. os. my powiedali; 3. os. powiedali // powiadali; nmos 3. os. powiedały; ~ cz. przy. złoż. lp m 1. os. będę powiedał; ~ tr. rozk. lp 2. os. powiedaj; ~ im. wsp. powiedając; ~ nieos. cz. prze. powiedano
Znaczenia:
»mówić, oznajmiać, oświadczać, opowiadać«: Wy powiedacie ze Swiętych łaska na nic się nieprzygodzi. PasPam 60v. Powiedali tedy krolowi Szweckiemu [..] że to cos inszego. PasPam 61. Pytaią czemusz nie iesz? Powieda że się ia tego boię Iesc. PasPam 77v. Powiedano że on y w domu podpiwszy każe Muzyce grać. PasPam 84. Owi astrachan[s]cy kałmucy zgineli [...] y powiadali Ci co Ich bili [...] ze nieumieli nic. PasPam 109. Za pierasz się tu WSC związku, powiedasz zes Nie Poseł, a za związkiem mowisz. PasPam 135. O ten zas List co do Czarnieckiego prosiłęm że by mi go kazał oddać powiedaiąc ze te, y podobne okazyie chowąm soboie. PasPam 162v. Powiedąm tedy Biskupowi originem praetensionis. PasPam 175. Przyidę do Gospody az mi Czeladz powiedaią ze tu był Towarzysz ktory sobie praetenduie że to iego kwatera. PasPam 180v. Pytaią mię tedy WSC MMPan Zkąd iedziesz. Powiedąm z Warszawy. PasPam 190. Sęn to ty iakis powiedasz niewierzę ia temu. PasPam 225. Koleryzuie rzecz swoię powieda że to czyni dobrze. PasPam 228.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: powiedają »mówi się«: Iak to powiedaią kruk krukowi oka niewykole. PasPam 61v. Tak powiedaią że zal nie ma uwagi. PasPam 136. Krol mi rzekł po obietnicę powiedaią trzeba konia rączego. PasPam 179v. Iako powiedaią Ugłaskanego y Uiezdzonego kąnia lada kto osiądzie. PasPam 277v.
Związki frazeologiczne: powiedać na kogoś »opowiadać o kimś, wygadywać na kogoś«: Sladkowski na tamtę powiedał że Matkę Miała swowolną występnicę. PasPam 219v. ◆ powiedać sposób:
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: »zarzucają komuś nieprzyzwoite zachowanie«:
Związki frazeologiczne: coś powiadają o kimś nieforemnie »zarzucają komuś nieprzyzwoite zachowanie«: Náprzod że mu się trafia dobre ożenienie/ To iest bogate/ luboć coś tám powiádáią O Pánnie nieforemnie/ lecz to ieszcze mnieysza. OpalKSat1650 22.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Kto się wádzi/ á nie biie/ Obiecuie/ á nie dáie/ Powiada/ á niewie. Táki niepewny chłop. ŻabPol B3.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas