Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1612

Formy: lp M. szmer; B. uż. nżyw. szmer; N. szmerem

Znaczenia:

1. »odgłos«: To odprawiwszy, szmer po izbie wstanie, skoro się ruszą z francymerem panie i tęten magrów kowanych za pany, aż regestr gości przyniosą spisany. MiasKZbiór 286. Szépt/ Széptánie. Sufurrus, [...] Sufurratio, [...] Sufurramen, [...] Sufurrum, [...] Procrin adit linguaque refert audita sufurra. potest etiam esee adiectuum iungendum cum lingua. Murmurillum [...] Insufurratio [...] Strepitus [...] Non strepitu sed clamore suam significat sententiam. Admurmuratio [...] Szmer I. Kn 1112. Szmer czynię/ Obstrepo [...] Ad haec maledicta cùm alia adderet, obstrepere omnes. Strepo. [...] Stridunt apes, per tertiam. [...] Burrio, [...] v. Sypię się. Kn 1118. Szmer/ szémránie/ gwar cichy. Strepitus & admurmuratio concionis, [...] Commurmuratio fieri coepta est à plerisque qui aderant. [...] Admurmuratio, [...] Non admurmuratione sed voce & clamore petulantiam hominis abiecistis. Fremor [...] Variusque per ora cucurrit fremor, tralatum à flumine Hartungus [...]. Kn 1118. Szmer. Geräusche, Gemurmle, Getöse. bourdonnement; bruit, sourd & obscure; murmure, m. gargoüillement; gargoüilis; bruïssement. § szmer ludzi z sobą mowiących; wiatr po sznurach okrętowych szmerem igrał. T III 2263-2264.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ szmer czynić: Szmer czynię/ Obstrepo [...] Ad haec maledicta cùm alia adderet, obstrepere omnes. Strepo. [...] Stridunt apes, per tertiam. [...] Burrio, [...] v. Sypię się. Kn 1118. szmer czynić. ein Getöse machen. faire un bourdonnement, un bruit sourd. § pszczoły szmer czynią. T III 2264.

2. »roślina«: ROzmáryny dwá pierwsze/ ná gorách płonnych/ y skálistych pospolicie się znáyduią/ [...] Trzeci ná borowinách/ gdzie y Szmer / roście. SyrZiel 161-162.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ szmer włoski: szmer Włoski/ vide Dzięciélnicá. Kn 1118. szmer Włoski vid. Dzięcielnica T III 2264.

Związki niejednoznaczne względem znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ szmer naski: Szmer náski/ Rozmáryn Czéski/ Swinie bágno. Rosmarinum syluestre [...] Serpillum syluestre [...]. Kn 1118. szmer naski źiele, vid. rozmaryn czeski. T III 2264.