Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1603

Formy: lp M. m kotczy; ż kotcza; D. m kotczego; ż kotczy; N. ż kotczą; lm M. nmos kotcze

Znaczenia:

»koci«: Munsztuk dęty, otworzysty, z kotczą nogą, załamuje, wolność daje językowi, i wolne dzierżenie czyni; należy koniom dobrej gęby. DorHipTur 135. Wędzidło otworzyste, ze dwiema gałkami wewnątrz ku językowi, z kotczą nogą, ścisłą wolność językowi dawa, [...], należy własnie koniom tureckim wysoko głowę noszącym. DorHipTur 164. Wędzidło otworzyste, z kotczą nogą, ze dwiema knflakami i z jednem kółkiem z nadworza po obu stronach, z łańcuszkiem na wierzchu kolczastym, otwiera wargi, i wnętrzą mięsistość odwraca, [...]. DorHipTur 166. Sadla kotczego namieszac s [krwią] y tym smarowac rusznyce albo zbroye aby nierdzewiały. Miscelanea, rkp 48b.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ bot. kotcza mięta »kocia mięta«: Kotcze mięty tych niemal Sa skutkow ktorych biała/ Lebiotká. SyrZiel 498. Kotcza Miętá stąd iest rzeczona [...] że kotki y koczurowie bárzo iey rady pożywáia/ po niey Się waláiąc y trąc. SyrZiel 499. Weźmi [...] nasienia Ruciánego, ziela kotczy mięty ná proch utártych po skrupule, zmieszay daway po skrupule w wodzie, w ktoreyby wrzało korzenie Tormentilli, ábo w Káwie, na noc. PromMed 66. Ziele, ktore Się názywa kotcza miętá, często Się podkurzáiąc, czyni sposobnosć do poczęcia. CompMed 608. Weźmi [...] Jeleniego ięzyka, kotczy mięty, Miętki kámienney, korzenia kobylego Sczáwiu, kázdego po gárści. VadeMed 58. ▲ kotcza miętka (sz. zm.): [...] Miętka kotcza [...]. Kn ?. Calamijnta Kotcza mietka. SłowPolŁac 26. Miętka-Kotcza. ErnHand 544. ▲ kotczy pazur: KAni álbo Kotczy Pazur/ Miłosna rzeczona z swych Skutkow: ma korzeń długi [...]. SyrZiel 123. Miłosna ziéle/ káni ábo kotczy pázur. Miłosna. Kn ?. ▲ ootcze ogonki: Przęsłká ziéle/ strzępéczká/ kotcze ogonki. Skrsyp. Kn ?. ▲ kotcza szanta: Liście Kotczy Szánty tłuczone/ á ná rány iákiekolwiek świeże plastrowáne/ goi. SyrZiel 1315. Sérdécznik drugi/ Gęśia stopá/ kotcza szántá. Sérdécznik. Kn ?. Kotcza miętká/ Kotcza szántá/ v. Serdecznik. Kn ?. Szántá kotcza/ v. Sérdécznik 2. Kn ?.

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1612

Formy: lp M. kotczy; ~ lm D. kotczych; Ms. kotczach

Znaczenia:

»powóz«: Toczyła się Traiedya, Wesolo wkrakowie spompą droga do Moskwy na kotczach, na karetach, zakrotnym orszakiem Białychgłow wesele się odprawiało a ze zaraz w kilka dni Szalbierza zabito y naszym się dostało, wstydowi Białogłowskich nieprzepuszczono. ŻółkPocz 6. Rozkoszna zgoła ma być, skąd tu chłopek ani miejsca mają, co w błocie polgnąwszy, furmani, ciężkie wozy dźwigają, ani pielgrzymowie owi, co żebrząc chodzą do Rzymu surowie. Ja wsiadam do Uciechy, na kotczy krytéj adziamskiemi kobiercy. Tam finał obfity w niej pióro me utopi, a Rozkoszy czołem uderzywszy, z jej panien rozstanie się kołem. MorszHRozkosz D1v. Wóz do iazdy/ do biégu/ Kotczy páński. Wóz do wożęnia rzéczy/ pérson/ potrzeb/ iáko v nas kotczy pospolity wé dwá/ wé cztéry konie. Wóz drabny/ Wóz kościélny ábo do prosessyy zabobonnych pogáńskich léktyká. Kn ?. teraz bez poszosnych/ káret/ stroynie obitych kotczych ieźdźić niechcemy. Poprawa...1625 121.