ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 07.12.2022
MODEROWAĆ czas. ndk
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1608
Formy: bezok. moderować; ~ cz. ter. lp 3. os. moderuje; lm 1. os. moderujemy; 3. os. moderują; ~ cz. prze. lp m 3. os. moderował; ż 3. os. moderowała; lm mos 3. os. moderowali; moderowali; nmos 3. os. moderowały; ~ tr. rozk. lp 2. os. moderuj; lm 2. os. moderujcie; ~ im. wsp. moderując; ~ nieos. cz. prze. moderowano
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiTak baczny swe afekty zawsze moderuje, I, coby z nich urosło, pierwej upatruje. VerdBłażSet 64. Ale przed inszemi, Niech ja tylko nie sama przymiotów twych chwalę, Lubo wszystkim (przyznam się) ku żaglom twym galę, Życzliwsze Fawonie; jeden to dowodnie Sejm oświadczył dwuletni: gdzie jakoś i godnie, I ze wszystkich zdumieniem ztąd tu wyprawiony Posłem, oraz marszałkiem Izby wielkiej onej, Moderował to morze swobód i wolności, Które w samej się kolysząc nieustawiczności, Szumi wiecznie, w świeżej to u wszystkich pamięci. TwarSRytTur 129. Bieży! lecz cnoty styrem Moderuie biegi; Koron, Mitr, Buław setnych Ozdobne potoki Sypie, nie same tylko Perły pod obłoki, Y wynurzywszy z śiebie Tyśiącznych Neptunow, Gromiących Polskie satá Mársowych Piorunow JunRef a3v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ moderować żal (sz. zm.): Tegoż pisalismy przez tegoz Raytara ktury jechał do Szaweł cum denuntiatione Smierci Im Xdza Episkopa Łuckiego, do IPana kasżtelana Minskiego y Samey IEym zperswazyą aby moderowali Zal swoy poniewaz sic placuit superis, a na swoię Zdrowie pamiętali ktore portzebne iest nam. SapADiar 9. Chciey tedy WXM według wspaniałey duszy swoiey żal y utrapienie ták moderować, ábyś przy zupełnym záwsze zostaiąc zdrowiu byłá pomocna duszy iego [...]. DanOstSwada IV, 46.
● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Baczny swe afekty zawsze moderuje, I, coby z nich urosło, pierwej upatruje. VerdBłażSet 64.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
MODEROWANY
im. przym. bier.
Formy: lp M. ż moderowana; lm M. nmos moderowane; D. moderowanych
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiuż Niedáleko iest iednego z Vincency, Szláchćicá Dwor/ gdźie wesołe AEolia, álbo wietrzne obaczysz Kunszty/ tám wiátry/ pod czás látá mogą bydź moderowáne/ przez co przyczynić/ y zelżyć/ ták większego/ iáko y mnieyszego wiátru może: iáko zechce. DelicWłos 280. Z tego tedy Domu przybierász sobie W. M. Pán Przyiáćielá, w ktorym Ieymość Pánná Siestrzenicá nie mogłá tylko w przystoynych przy pokorze Pánieńskiey postępkách, w nienágánnych, nie zágránicznąć moderowánych mánierą, ále nie zblákowáną cnotą umiárkowanych obyczáiách świątobliwe mieć wychowánie. DanOstSwada 19.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: