Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI, L, SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn, T nie notują

Formy: lp N. deklamacją; ~ lm M. deklamacje; D. deklamacyj; B. deklamacje; Ms. deklamacjach

Znaczenia:

1. »ćwiczenie w wygłaszaniu mowy«: Palaestra Bonae Mentis iego takze beła inuentija, to iest na kazdy czwartek declamacye na materią podaną ut plurimu[m] in Ethicif albo Politicif in utramq[ue] partem skąd wielkie cwiczenie w Eloquencyei młodz brała. OssZPam 11v-12. I mizernie umykał boiąc sie pogoni Ci wszyscy przypłacili pozadaney tylko materiam Rhetorom y studentom na declamatie. OpalKListy 80-80v.

2. »przemowa w większym stopniu nastawiona na treść«: Więc kiedy im wątku nie stánie/ to słowsk náłożą dobre kolásy/ deklámáciy/ oráciy pełno/ nie dla czego innego/ iedno áby dołożyli słowy/ czego dołożyć nie mogą rzeczą. BirkNiedz 505. Tosz tedy po tych deklámacyach: ktore ráczyby in Scena służyły/ niż in Senatu. OpalŁRoz I3. Zgoła rzadki głos, żeby nie był albo komu panegirykiem, albo przeciwko komu paszkwilem, albo prywatnego interessu munimentem, albo nadaremną deklamacyą. LeszczStGłos 57.