Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: APTEKARZ, APTYKARZ, *APOTEKARZ

Słowniki:
notują

Formy: lp M. aptekarz // aptykarz; D. aptekarza // aptykarza; C. aptekarzowi; B. uż. żyw. aptekarza; N. aptekarzem; Ms. aptekarzu; ~ lm M. uż. osob. apotekarzowie // aptekarze // aptykarze; D. aptekarzów; C. aptekarzom; N. aptekarzami; Ms. aptekarzach

Etymologia: <łac. apothecarius>

Znaczenia:

»człowiek przyrządzający lekarstwa; właściciel apteki«: Rozmaitym sposobem bywa czyniony oley z Piołynu, iednak ten nalepszy, ktory umieiętni pracowici Aptekarze zachowuią. SyrZiel 356. Te siarkę Aptykarze nazywaią siarką żywą/ to iest Sulfur viuum. SykstCiepl 116. Aptekárzem być/ áptekę trzymáć. Kn 8. Aptekárz/ Myropola [...] Pharmacopola [...] Vnguentarius [...] Magmentarius [...] Medicamentarius [...] Herbarius [...] Seplasiarius [...] Pigmentarius [...]. Kn 8. Przyczyny [...] choroby z Doctorami/ Apotekarzowie/ y inni w nauce lekarskiey świadomi szukaiąc/ żadney nie naydowali. KalCuda 232. Każdy/ ktory około zdrowia ludzkiego/ nie tylko Kucharz/ Kucharka/ ale też y Aptykarz chodzi/ powinien we wszytkim osobliwie ochędostwo tak około siebie samego/ iako y naczynia zachować. HercBan 5. Proszki [...] dla purgatiey [...] brał [pacjent] v tegosz aptekarza. WisCzar 60. W. X. Kircherus [...] pisze o aptekarzu rzymskim, że gdy takową kompozycyją w mozdzierzu węglem zapalił, taki wicher z dymem poruszył i z trzaskiem, iż na rynku [...] zaledwie jeden drugiego mógł widzieć z pospólstwa zgromadzonego. SolArchB 398. Aptykarz dystilluiąc miasto cynamonu y kanaru, proch z piętnastu Czarownic spalonych, niech w wino wsypie. AndPiekBoh 58. [Śmierć:] Słuchać mnie muszą, kogo tylko wołam Do marszu záraz iść każdy gotowy, Záwiłe spráwy uspokoić zdołam, Nie pytam oto, kto chory, kto zdrowy, Często wesołych, częstuiących zmykam, Z melancholikiem grassanta zámykam, Pełnam litości nád ludzką chorobą, Drwię z Aptekarzow, Felczerow, Doktora, Y z Alchimisty: ktorzy swoią probą, Jáko dla bydląt zażyią topora, Já tych ięczących kálectw znieść nie mogę, Skrácam ich bole biorąc z sobą, w drogę. DrużZbiór 434. Aptekarz. Apotheker. apoticaire, pharmacien. T III 10.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ ksiądz aptekarz: Tegosz cięszko na bok puł nocy zapadłem posyłałem karete po Xdza Aptekarza ktory przybywszy pomogł mi barzo ze w godzinie ulzyło. SapADiar 145. ▲ aptekarz z profesji: Niejaki Kurczynin [...] będąc Franciszkanem w Wilnie, uciekł z klasztora do Moskwy; a że był aptekarz z professyji, założył na Moskwie stolicy bardzo kosztowną aptekę carowi. OtwFDziejeCzech 159.