W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 09.11.2016
CEKWART rzecz. m
Warianty fonetyczne: CEKWART, CEJKWART, *CEJTKWATR, CEJGWARTER, *CEJTGWATR, *CEJTEKWATR, CEJGWART
Słowniki:
SXVI (cejgwart), L (cekwart) notują
SStp (?), Kn (?), T (?), SWil (?), SW (?), SJP (?) nie notują
Formy: lp M. cejgwarter // cejgwart // cejkwart // cekwart; D. cejtekwatra // cejgwartera // cejtkwatra // cejgwarta; C. cejtkwatrowi // cejgwartowi; B. uż. żyw. cejkwarta // cejgwarta // cejtgwatra; N. cejgwartem; Ms. cejkwartrze; ~ lm M. uż. osob. cekwarci; uż. nosob. cekwarty; D. cejgwartów; C. cekwartom
Etymologia: <niem. Zeugwart>
Znaczenia:
»oficer sprawujący dozór nad zbrojownią«: Ia Iakub Frichsnicht Ceikwart Zamku Birzanskiego wiadomo czynię. ArchRadziw 1638 53, 1. Przystawszy do posług IAśnie Oswiecone[g]o Xcia I[ego] Msci Pana a Pana KRZYSZTOFA RADZIWIŁA Xcia na Birzach y Dubinkach p...] za Ceikwarta, do Zamku Birzanskieg[]o, powinien będę w tymze zamku Ceikhauzem zawiadowac. ArchRadziw 1638 53, 1. Cyntrut, zawsze ma bydz przy Ceikwartrze y krzesiwo. ArchRadziw 1638 56, 3. Vrzędnicy Cekhauzowi, y Rzemiesnicy Ceykwart Puszkarze. ArchRadziw 1638 56, 3. Cejgwarter krzyknie, wnet skoczą; Gdy rozkaże, działo toczą. JarzGośc 101. Na te záś insze Urzędy Generał [...] obiera kogo chce. Miánowicie [...] 4. Cekwárty, od nas mogą miánowani być Rynsztunkowemi. UffDekArch II, 18. Kiedy iuż dziáłá odlane są [...] ma onę dáć obeyrzeć, umieiętnym y doświadczonym Cekwartom, to iest Rynsztunkowym, żeby áni we wnątrz, áni ze wnątrz, żadnego defektu dziur, rospádlin, nie było. UffDekArch II, 36. Zá temi [wozowymi] są Cekwarci, álbo Rynsztunkowi. Tych powiinność iest, Naprzod, kiedy Batteria ma być robiona, thronery, álbo okná wymierzáć. UffDekArch II, 39. Osoby do Obrony Zamku Pułkownik [...] y cały Pułk iego Gubernator na Zamku albo Gospodarz od Pana wysadzony Cekwart co armatą y Cekauzem zawiaduie pod ie[go] mocą puszkarze wszyscy. NarArch 39. Tym wszytkim ma zawiadowac Cequart, ktory ma się rozumiec na Artolery puszkarstwie y na ognistych rzeczach. Ma miec czterech puszkarzow zamkowych pod swoią władzą z osmią pomocnikow. NarArch 155. Insze rekwizyta, jako stęple, granaty, Kule żelazne i ołowiane muszkietowe, lunty i insze do dział należyte instrumenta są w zawarciu pod kluczem Fridriehta Ryddorfa, ceigwartera artyleryi pruskiey, którycheśmy nie rewidowali. OpisKról 28. Uskarżali się na pana Frydrycha Rytoforta, ceytgwatra malborskiego. InwPuck 69. Ceghauz w zamku puckim. - Na odbieranie tego od Ich MMPP. Gdańskich Deputatow deputowaliśmy p. Frydrycha Rytorfa, ceytkwatra koronnego. InwPuck 71. Według którego inwentarza pomienionego Glicznera, ceytekwatra, nie dostawa naprzód działek szpiżowych dwu. InwPuck 72. W tymże ceghauzie najduja się rzeczy, których nie masz w inwentarzu pomienionego Glicznera ceytkwatra. InwPuck 73. Klucze zaś do ceghauzu i do prochów [...] jedne panu Frydrychowi Rytorfowi, cecytkwatrowi [zam. ceytkwatrowi] koronnemu [...] drugie panu administratorowi [...] oddaliśmy. InwPuck 101.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: KS