W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 27.05.2019
CHAŁASTRA rzecz. ż
Warianty fonetyczne: CHAŁASTRA, *HALASTRA, HAŁASTRA, *SAŁASTRA
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1607
Formy: lp M. hałastra // chałastra; D. chałastry; C. halastrze; B. chałastrę; N. chałastrą // sałastrą
Etymologia: <rus. chałastra>
Znaczenia:
»pospólstwo, motłoch, gawiedź, banda, zgraja«: Waszej halastrze Słupski umie zdołać. GrochWiersze 321. Tákzeby ich wiele musieli kupcy mieć/ rzemieslnicy/ pácholikowie/ iesliby w Moskwie pospolitym sposobem ná woynę ieżdżono/ y iesliby miedzy woienne ludzie tey cháłástry y zaszkodnych nie ráchowano. BotŁęczRel III 61. Piszą o iednym stárcu/ ktorego gdy w Alexándryey cháłástrá opádłá/ gdy go łáiáłá/ pcháłá to tám to sám/ szydziłá z niego; nákoniec ktoś się wyrwie do niego/ y rzecze: Coby zá cud vczynił Chrystus wász/ ktorego chwalicie? BirkOboz 58-59. Cháłástrá dworska/ gawiedź/ motłoch/ szárápátká/ pácholstwo/ Asseclae [...] è turpissimo eius comitatu tres asseclae [...] Sordiduli seruuli [...] Circumpedes. à pedibus serui [...]. Kn 62. Cháłástrá miéyska/ Colluies [...] Plebecula [...] Faex, absol. et faex vrbis, ciuitatis [...] vide Prozny chleb/ Podły/ Pospólstwo. Kn 62. Cháłástrá wóienna/ Lixae [...]. Cháłástrą się báwiąc. [...] Cilones [...] Semilixae [...]. Kn 63. Gawiedź/ vide. Cháłástrá. Kn 187. Hultáystwo/ vide. Cháłástrá. Kn 226. Słudzy/ v. Pácholstwo/ Cháłástrá. Kn 1024. Cháłástrá. Fex vilium hominum, collunies, quisquiliae. siuszeinetis. SzyrDict 28. Hultáystwo/ v. Cháłástrá. SzyrDict 83. Ieno co strzeláć ná iego cháłástrę poczęli/ záraz sámemu bluźniercy nos ustrzelili. StarKaz II, 522. Przez cáłą noc miedzy piiáną száloną cháłástrą żałosnymi żarty zniewáżony. BujnDroga 324. Chałastra, bende Chałastra woienna goujats KulUszDyk 12.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Do szturmu chałástrę puszczáć. KnAd 548.
# Użycia metajęzykowe: # CH/ Initio dictionum vitiosissimè Poloni quidam pronuntiant in sua lingua et in Latina, vt Háłástrá pro Cháłástrá. Haritas pro Charitas. et è centra. H vt CH esserunt. Chálicz pro Hálicz [...]. Kn 62
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM