W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 28.05.2020
OCEAN rzecz. m
Słowniki:
SXVI, SW, SJP notują
SStp, Kn, T, L, SWil nie notują
Formy: lp M. ocean; D. oceanu; C. oceanowi; B. uż. nżyw. ocean; N. oceanem; Ms. oceanie; ~ lm D. oceanów; B. uż. nosob. oceany
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiNiech się zgromadzą wody ná iedno mieysce, y oschnie oschnie [oschnąć:fin:sg:ter:perf] ziemia, ktorey dyspozycyi Boskiey wieloraka być może racya. Pierwsza: áby pryncypalne cztery części ziemi od náwałności y fluktow morskich, iák wáłem iákim się zasłániáły. Y ták cáła Azyá Oryentálná, od wschodniego Oceánu, Europá, od pułnocnego, Afryka od południowego morza, niezliczonemi obtoczona Insułámi, iák zá murem stoi. BystrzInfGeogr B3v. Faktorowie albowiem y kommissyonarze w handlu, toż samo znaczą co Posłowie Państw w materyach politycznych; traktuią o interessach publicznych, stanowią wspołeczeństwa między narodami rozłączonemi niezmiernym Oceanu przedziałem. Monitor 54.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
OCEAN
Znaczenia:
składnik nazwy geograficznej hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: Ocean Akwitański »Zatoka Biskajska (?)«: Od południa Morzem środkoziemnym, od Záchodu Gorámi Pyreneyskiemi y Oceanem Akwitańskim, od pułnocy Brytańskim zásłania się. ChmielAteny II 45. ▲ Ocean Atlantski (sz. zm.) »Atlantyk«: WYSPY Oceanu Atlantskiego CANARIAE. BotŁęczRel II 59. ROzszerzjłá się też wiárá Chrześciáńska y szerzy się vstáwicznie ná Oceanie Atlantskim/ przez Coloniae/ ktore tám wprowádźili/ częśćia Cásztiliani/ częścią Portogálczycy. BotŁęczRel IV 236. Gdzie Hespery przy brzegach Idalyskich giną Tam granicą Atlantskie Oceany płyną [...]. DrobOpow 122. ▲ Ocean Atlański: Lecz nic bárźiey nie rátowáło rozszerzenia sekty iego iáko powodzenie ná woynách/ y rozmáite zwyćięstwá: gdyż Máhomet poráźił Persy/ został Pánem Arábiey: wypędźił Rzymiány z Siriey: á iego następcy potym rozszerzyli páństwo od Eufrátesu/ áż do Oceanu Athlántskiego; y od rzeku Czarney/ áż do gor Pireńskich: y nád to pośiedli byli Sicilią/ náieżdżáli Itálią y przez 300. práwie lat vstáwicznie/ przybawiáiąc sobie páństwá/ ábo trapili/ ábo podbiiáli/ wschodnie y zachodnie kráie. BotŁęczRel IV 147. [...] á trwáło to ich sczęśćie ná woynách przez 300. lat/ pod ktorymi pośiedli wszytko to co leży miedzy rzeką Abiánem/ Oceanem Atláńskim/ y Hiszpánią/ y Sicylią/ y część Itáliey/ tákże y Fráńciey [...]. BotŁęczRel IV 210. MORZE MEDITERRANEUM, albo Internum iest Srodko Ziemne, Wewętrzne, z tey racyi nazwane, iż OCEAN Atlański od Zachodu Słońca per Fretum, toiest Ciasne Morze, wpadłszy między Gory Kalpy, od Hiſzpanii stoiącey, y Abyli od Afryki, ie rozdzielił, ktore Herkulesowemi nazwano Kolumnami, że się aż tam Męstwem oparł; tam tedy mowię OCEAN wpadłszy, między Europą, Afryką, y Azyą, rozlewa się, dlatego od srzodka tych Części Swiata, Srodko Ziemnym nazwany, a przy weściu iego w te Części Swiata, zowie się Fretum Gaditanum, od Insuł Gades bliskich, vulgo Cadix; albo też Fretum Herculeum, że Herkules z Afryki do Hiszpanii tamtym się Ciasnym Morzem przebráł. ChmielAteny1755 I 554. Rzeka Nilus siedmiu kanałami wpada w morze Medyterran; drugá Niger od ieziora Niger Etyopskiego 7. odnogami, wpada w Ocean Atlański. ChmielAteny IV 544. ▲ Ocean Atlantycki »Atlantyk«: Gwadalkwiwir wypada z gor, ktore są na południe Nowey Kastylii, dzieli Andaluzyą na dwie części prawie rowne, y wpada w Ocean Atlantycki. SzybAtlas 33. Ktore są granice Hiszpanii? O. Te: Na Wschod Hiszpania ma A. Francyą y B. Morze Wsrzodziemne. BB. Na Południe część Morza Wsrzodziemnego. C. Nie daleko Ciaśniny morskiey Gibraltar, iako y samę też Ciaśninę de Gibraltar, y CC. Część Morza Hiszpańskiego. D. Na Zachod Krolestwo Portugalskie y E. Morze Hiszpańskie czyli część Oceanu Atlantyckiego. F. Na Połnoc Morze Biskaii. SzybAtlas 35-36. ▲ Ocean Afrykański: Oceanie zaś Amerykańskim, y Afrykańskim co raz nowe wyspy się znayduią. BystrzInfCosm H1. ▲ Ocean Amerykański: Oceanie zaś Amerykańskim, y Afrykańskim co raz nowe wyspy się znayduią. BystrzInfCosm H1. ▲ Ocean Baltycki: Leży iákoby miedzy Oderą y Mosą rzekámi; miedzy ostátkiem Wisły y rzeczką Aa/ ktora idźie nie dáleko od Gráuelingi/ y miedzy Oceanem Niemieckim y Báltyckim/ y miedzy gorámi Alpes. BotŁęczRel III 71.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WG