W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 17.03.2020
BENEFICJUM rzecz. n
Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVII) notują
SStp, SWil, SW, SJP nie notują
Formy: lp M. beneficjum; D. beneficjum; B. beneficjum; ~ lm M. beneficja; D. beneficjów; B. beneficja; N. beneficjami
Etymologia: <śr. łac. beneficium>
Znaczenia:
»dobro kościelne, majątek ziemski związany z urzędem duchownym a. dochód z niego«: Ináczey Kromer mowił, y czynił, ktory też był Posłem do Papieżá, przed tym trochę wysszey postánowionym. Ten bowiem kiedy iuż Poselstwo odpráwił, y godnością, y státecznością swą Papieżowi się był bárzo upodobał, kazał mu o łáskę iáką siebie prosić, co Beneficiámi zową. StarPopr 84. Beneficium/ godność kościelna z dochodem/ ábo dochod z dobr kościélnych/ Sacerdotium. Kn 20. Plébániia/ urząd plébański ábo benéficium. curionatus [...] dochód/ plébániia/ dobra tu plébániia/ tłustá/ i dobry dochód ma. Kn 709. Obwarui WM. to beneficium iako nailepiey ie musz praestitum. OpalKListy 134. Tą posztą pisał ksiądz szczuka, że Moskwa uczyniliby beneficium, gdyby wtargnęli, że by się zagodzili w Koronie barzo. ChrapDiar II 178. Xiądz Pikarski miał kazanie [...] Mówił siłę de testimonio veritatis et de confirmatione coronationis. Exaggerował, iako to iest beneficium wielkie Stolicy Apostolskiej. DiarSejm1672 24. Był Victorem oney [apelacji] tenze Xiądz Iąn Nemetius, ktorego IMPąn Kasteląn musiał pacifikowac, w ktorego potym Maietności nie chciał trzymac tego Beneficium Łodwigowskiego, wolał z lepszym pozytkiem w Chrzanowie iednego pilnowac. KomonDziej 193v. Dziś wyprawiłem [...] supplicem libellum do jm. pana wojewody wołyńskiego, aby przynajmniej dał ordynans jm. panu Giedyminowi ze 4 chorągwiami przy Kamieńcu stojącemu, aby poszedł w te jary [...] nie wiem, że jeżeli nam i tego beneficium pozwolą. HumListRzecz 67. Posłany od Krola do Neapolu [...] czas tam nieiaki zabawił, kędy się też ożenił, Spuściwszy beneficia wzwyż wyrażone. NiesKor II 532. PRAWO nádawania beneficyum Kościelnego prawo kolatorskie spadaiące, álbo przypadáiące ná kogo álbo same beneficyum wakuiące y przechodzące do mocy kolatora áby komu prawo nánie nádał. DanKolaDyk I, 463. Beneficiów w Archidiecezyi Hiszpalskiey ráchuią 600. Kapellanow. 2000. ChmielAteny II 24. Trafiło się wiele razy, że te Beneficia do Królewskiey Kollacyi należące brali rezydujący Polscy Duchowni w Rzymie od Oyców swiętych. ŁubHist 189.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK