W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 30.12.2011
*GĘBUSIA rzecz. ż
Słowniki:
SXVI, L (XVI-XVIII), SWilpod: gębula, SW, SJP notują
SStp, Kn, T nie notują
Formy: lp D. gębusie; B. gębusię; N. gębusią; Ms. gębusi
Znaczenia:
ekspr. »usta; twarz«: A miluchne Dziecko w żłobie Śpi smaczny sen o tej dobie, Smokce usta swej gębusie, Właśnie jakby ssał Matusie. TwarKKolSok 198. Także miłość, kiedy się do człowieka łasi, Wystawia mu cukrową gębusię u Kasi, A pokrywa zdradliwie rzeczy jej ostatnie; Gdy go takową łątką do swej zwabi matnie, Srodze tyranizuje. ZimBSiel 114. Obłapiam tedy i całuję śliczne rączki i nóżki mojej duszy. O gębusi już nie wspominam ani myślę, boby i minuty w obozie wytrwać niepodobna. SobJListy 44. A co większa, te cnoty w swych postępkach mają, Że, gdy się z kim witają abo z ki gadają, To gębusię wystawia jako pudełeczko, A śmieje się, gdy jej kto rzecze: - "Kochaneczko"! WierszForBad 156. Zawiązawszy [pępek], wodę miała przy sobie z garnusiem święconą, omyła go i w gębusię wlała mu trochę i przeżegnała, nazwała go imieniem Szymuś. KsJaz 93. Pytana, ktoż był przy porodzeniu tego dziecięcia córki twojej Barbary, respondit: ja byłam przy niej jako matka, ratowałam i odebrałam toż dziecię i Margorzeta Surmionka, które było wczesne i wzrostu dużego, gdzie z ciężkością jej porodzenie było; upadłszy na ziemię, wzięłam go i położyłam go na nieckach; którem omyła święconą wodą i w gębusię wlałam trochę wody, to gębusią zakrzywiwszy trochę zapłakało. KsJaz 94. Z ciebie anieli pociechę swą mają. Czymżeć się oczka łzami zalewają, Po twej gębusi toczą się kropelki Jako Perełki? KolBar II 663.
Związki frazeologiczne: gębusię sznurować »zaciskać usta; milczeć«: Gębusię też sznuruje, jak[o] pani matka, Abo siostra, abo tam która jej sąsiadka. WierszForBad 154.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WG