W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 29.03.2012
*PALCZASTY, *PALCZYSTY przym.
Słowniki:
SStp (palczasty), Kn (palczasty), SJP (palczasty) notują
SXVI, T, L, SWil, SW nie notują
Formy: lp M. m palczysty // palczasty; ż palczasta; n palczaste; D. ż palczastej; n palczastego; B. n palczaste; N. n palczastym; Ms. m palczastym; lm M. nmos palczaste; D. palczastych; N. palczastymi
Znaczenia:
»mający palce a. kształtem przypominający palce«: Ná piądź pręt ábo wysszy/ rowny/ cienki/ ku wierzchu włosokłosowáty/ pálczysty [jest liść babki mniejszej]. SyrZiel 1129. Na wierzchu klącza zasobná/ po dwu [...] kwiatków pálczástych/ ábo główczástych/ mszystych/ á blado brunatnych wydáie [sierpik]. SyrZiel 1253. Ze śrzodku iáko pęcherzyki wychodzą/ dwá ábo trzy chochołowáte/ iáko strącze pálczyste v Mieczyká [kwiat zimowita]. SyrZiel 1395. Pálczásty/ Digitus [...] Dactylus gemma nigra digito similis [...] Palczásty kámień. Idaeus dactylus, gemma pollici similis. Kn 661. Palczáste rękáwicé/ Digitalia [...] Olea melior, quae digitis nudis legitur quam quae cim digitalibus. Kn 661. Koło pálczáste E, ná iednymże wálcu z kręgiem G, dźwigáiącym łáńcuch, iest dwá rázy większe: záczym ktoby záráz te pálce kołá E (pomyślnego, nie máteryálnego) obrácał, miałby tylko 54 funtow dźwigáć. SolArch 27. Gdzie cewek ośm tám w kole pálczástym bywa pálcow 72, y kámień sie obráca 9 rázy. Albo bywa pálcow 80 y kámień ma obrotow 10, gdy wodne koło ieden obrot. SolArch 80. Między cewami E, y kołem drugim pálczastym D, obracáiącym Cewy C, nad ich wałem, vściele mostek M dla bydła, po ktoremby przechodziło na swoią drogę Q. SolArch 83. Ponieważ impetu álbo pędu, dla ktoregoby kołá szalone miały bydź stawiáne, bráć nie mogą przy walnym obrocie kołá pálczástego obracanego dyszlem. SolArch 95. W tym Młynku obroci się Kámień rázow 5, kiedy korba koło pálczaste raz. SolArch 98. Tych cewow denká máia bydź wysokie ná połłokciá, żeby ná połowicy stánęło cewek sześć, áby ná trzy ćwierci łokciá, mogły liniią pálczástą EF vniżáć. SolArch 147. Ná D przypraw liniią palczástą EF, namniey ná łokieć długą. SolArch 147. Ták sporządziwszy cewy L, gdy ie korbą ST obrácáć będziesz w koło; połowicá osádzona cewkámi, chwytáiąc pálce linii pálczástey EF, obe zniży ná doł y laskę V z rúry wyciągnie. SolArch 147. Potym osádź polcewy LK, ná wrzecianie Zs, między liniiámi pálczástymiey EF, ef. SolArch 150. Liniiá zaś ef pálczásta, podnoszona cewámi LK, z ciężarem X; laskę O tłocząc w rurę, y vwolniona ná przemiány od cewow, spadaiąc ku ziemi dla ciężaru X, tęż laskę wyciągáiąc z rury będzie dodáwáć wody z pompy. SolArch 150. Ciężar osádzony ná laskách B, b, álbo ná końcách B, b żorawkow BD, bd, przeniesiesz ná końce lasek pálczástych EF, ef. SolArch 151. DOIGT [...] Qui a des doigts. Digitatus. Palczasty. palczysty. DanKolaDyk I, 478.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK