Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: *MIERZCHAĆ SIĘ, *MIRZCHAĆ SIĘ

Słowniki:
Kn (mierzcha się), T (mierzcha się), L (mierzcha się; XVI-XVII), SWil (mierzchać się), SW (mierzchać się) notują
SStp, SXVI, SJP nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643

Formy: cz. ter. mierzcha się // mirzcha się

Znaczenia:

»o dniu: kończyć się«: Mierzcha się/ mrok páda. Noctescit [...] Contenebrat [...] prętko się zmierzchło. Kn 404. Mrok páda/ vide Mierzcha się. Kn 434. Mierzcha się mrok pádá. Noctescit, contenebrat, intendent se tenebrae. SzyrDict 171. Mierzcha się, es wird dunckel. BierSłowa 62. Mierzcha się. Mierzchnie. es wird Abend. il fait nuit; il devient obscur. § iuż się zmierzchło; mierzchnęło (mierzchło) iakom w gospodzie stanął. T III 823.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ mierzcha się komuś w oczach »komuś robi się ciemno przed oczami«: mierzcha mi się w oczach. es wird mir schwarz in den Augen; der Schwindel wandelt mich an. le vertige me prend. T III 823.

# Użycia metajęzykowe: # Impersonalia per se dicuntur, quae usitate in prima & secunda persona non leguntur; [...] cujusmodi sunt apud Polonos: boli mię, chmura się, ćmi się, dnieie, dostáie mi, godzi się, dzieie się, grzmi, márznie, márzy mi się, mierzcha się, mieszka mi się, mrze, mży się, śni mi się, zależy & his similia. WojnaInst 93 # Diese nachfolgende werden bloss gesetzet: Grzmi es donnert/ blyska się es wetterleuchtet/ świta es taget/ mirzcha się es wird dunkel/ márźnie es gefreuret. KellGram 195