W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 04.10.2021
GRANOWITY przym.
Słowniki:
SXVI, T, L (XVI, XVII bez cyt.), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn nie notują
Formy: lp M. m granowity; ż granowita; n granowite; D. n granowitego; B. m nżyw granowity; N. m granowitym; lm M. nmos granowite; D. granowitych; B. nmos granowite; ~ odmiana niezłożona lp D. m albo n granowita
Znaczenia:
»mający wyraźne, wystające krawędzie, granie; kanciasty«: [...] Pręt [ostrzyżu] álbo kłącze nieco podobne wonnemu Situ: ktorzy Herbularze nászy Ráyską/ álbo Wielbłądowa trawą y siánem zowią: Od ziemie na łokieć wzwysz/ álbo wyższey wyrasta/ gránowity/ wewnątrz máiąc drzeń biały/ iáko Syth/ álbo Bez/ w wierzchu ktorego listeczki wąskie/ drobne/ ná kształt Promieniow gwiazdecznych rospuszczáiące sie. Między ktoremi nasienie kłosowáte/ gránowite. SyrZiel 25. Przeto Dioscorides (ktory ma przed inymi w tey mierze przodek) obudwu tych Ostryżow tę rożnicę spoiwszy/ nie názwał go áni trzygránowitym/ áni czworogránistym/ ále zgołá Gránowitym. SyrZiel 26. Prącik ma [kopytnik] gránowity á miękki/ korzonkow wiele knodowátych álbo kolankowátych krzywych/ drobnych/ cienkich/ trawie podobnych: wonne y vstá rozpaláiące/ á w ięzyk bárzo szczypiące/ dwá kroć w roku/ ná Wiosnę y w Iesieni kwitnie. SyrZiel 44. Kwiátu z żołtábládego: z ktorego Nasienie obdłużne/ gránowite/ zapáchu dobrego/ smáku ostroszczypiącego [jest czarnogłów]. SyrZiel 138. Muszkułom potłuczonym dáć go [soku] z winem z iábłek gránowitych/ albo w wosk zálepiwszy go co nacieniey/ przełknąc. SyrZiel 193. [...] z tych [kwiatów] potym nasienie bywa obfite/ gránowite/ ciemnoszáráwe/ dłuższe niżli Hányżowe. SyrZiel 414. Rozgi cienkie/ gránowite/ y nie ták ostrokosmáte/ iáko w Storzyszku/ z ktorych parámi listeczki pochodzą/ pewnemi mieyscy miedzy sobą rozsádzone/ smáku ostrego [ma czyścica]. SyrZiel 567. [...] [pochwa żmijowca] zá czásem rozrastáiąc się płodem/ rospukiwa się/ y wychodzi z niey owoc gránowity ábo gronisty/ naprzod zielony/ potym gdy doźrzeie/ żołty [...]. SyrZiel 628. Z tych [kwiatów] okwitłych pęchyrzyk zielony ná ksztáłt gruszki/ w ktorym násienie szyroko płáskie gránowite [...]. SyrZiel 647. [...] w tych [strączkach piwonii] ziárno/ iáko ziárno grochowe/ ábo ziárno Gránowitego iábłká/ ábo z Pomáráńcze pecká [...]. SyrZiel 784. Cieciorká rogáta/ álbo gránowita/ ktorą Lácinnicy Cicer Arietinum zowią/ toż wszystko może y czyni. SyrZiel 1024. Mazurowie naszy Po jaglanej kaszy Słone wąsy mają, Piwem je zmywają. Skoro się podpiją, Wnet chłopa zabiją. Szarszan zardzewiały, Z poszew opadały, Kijec granowity, Harkabuz nabity: Tak jadą na roki, Podeprą swe boki. WychWieś 15. [...] ma bydz pul orła carne[g]o w zołtym polu [...] trzy kamienie granowite w cerwony[m] polu [...]. HerbOr 19. Granisty. Granowity. vieleckicht, eckicht. angulaire; qui a des angles. § granowita wieża murowana. T III 417.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Z GRANOWITA
w funkcji przysłówka
Formy:
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiNárciszek Dioszkoridow dwóy iest. Piérwszy ma liście Lukowe [Łukowe]/ zielone/ długie/ cienkie/ ieno mneiysze y węzsze. Rózgę zgránowitá czczą bez liścia/ ná stopę ábo y wyzszey [...]. SyrZiel 1483.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

Patrz GRANIASTY, GRANIATY, GRANISTY.
Autor: WM