Słownik XVII wieku

Znaczenia:

prawn. »znieść, znosić, uchylić, uchylać«:

Rekcja: co

Lepunow, Chomutow, Sołtykow zawołali zeby isc w pole przed Miasto, y wyszedszy przed bramę tam abrogowali Imperium Suyskiego, posłali do niego zeby do swego dworu dziedzicznego Vstąpił. ŻółkPocz 31. Opisawszy tedy te deklaracyje i ordynacyje nasze, przy nich i inne wszelakie, które in rem skarbu i intraty stołowej królestwa ichmciów na dawniejszych komisyjach są umówione, reasumując, one całe aprobujemy. A które by się zaś znajdowały pożytkowi pańskiemu przeciwne, abrogujemy, zlecając ichmciom panom administratorom i wszystkim urzędnikom, teraz i na potym będącym żupnym, aby one in omnibus punctis et clausulis i sami przez się obserwowali i od innych (komu należy), aby obserwowane były, z pilnością przestrzegali, w czym nie wątpiąc do oddawania żup, tak jako się opisało sporządzonych ichmciom panom administratorom przystępujemy. InsGór 1661 68. Sprzeciwiano się jednak juramentowi, żeby go wcale abrogowano, albo poprawiono, albo żeby in volumina legum nie był. Przyszło potem z senatu 3 senatorów, proponując albo gdybyśmy chcieli przyjść do senatu, albo securitatem namówić. Do tego żebyśmy społem namawiali albo uskutecznienie juramentu albo [je]go abrogowanie. ChrapDiar II 483-484. Abrogować prawa, do samych u nas należy Seymow, iako prawo 1662 deklaruie. KonSRoz 32. Niemasz tu czemu przeczyć, że co inszego zgwałcić, co inszego dyspensować, co inszego obiaśnić, co inszego abrogować prawo. KonSRoz 32. Abrogować prawo, iest go tak znieść, żeby więcey na przyszłe czasy żadney nie miało mocy. KonSRoz 32. Upraszam W. Pana, żebyś był dobrze pamiętał sobie owe kategorye cztery: gwałcić bez potrzeby prawo, dyspensować dla potrzeby prawo, obiaśnić y rezolwować dla wątpliwości prawo, abrogować na zawsze dla złych iakich efektow prawo. KonSRoz 65.

*ABROGOWANY
im. przym. bier.

Formy: odmiana złożona lp M. ż abrogowana; n abrogowane; lm M. nmos abrogowane; D. abrogowanych; C. abrogowanym

Znaczenia:

prawn. »zniesiony, uchylony«: Ukazali im [Szwedom] moi deputaci konstytucyą 1620, która dotąd nie abrogowana, że i mnie od traktatów nie exkludowano. RadziwKSprawy 265. Zniosą się ichm. panowie poslowie z stanami koronnemi, aby raczej prawo dawne, o zażywaniu świadków uczynione abrrogowane było. AktaKrak II/1 298. Wyrozumiawszy Xziążę JE[g]o Mść z JMści Conte de Bucquoy teráznieyszego Generałá nád Armatą, tutecznych Stanow, iáko doskonałe y pożyteczne są te Dziáłá, ktore wedle Cesárskiey fozy y formy odlewáne bywáią, y te zá radą Cocsilii sui bellici sobie upodobawszy, nie chciał tego dopuścić, áby zniesiona y abrogowána być miáłá, ále wydał po wszystkich provincyách swoich surowy mandat, aby tylko iednákową pożyteczną y do używánia sposobną strzelbę odlewano. UffDekArch 31-32. Naprzod tu Constitutia nie iest ábrogowána zwyczáiem/ Bo ták mowi práwo Mágdeburskie tit. Iur: municip: Art: 1. num: 31. WisCzar 11. Konfederacya wielkopolska na wieki abrogowana była. OtwFDziejeCzech 171. [...] dwie insuperabiles Paritates. Pierwsza, Prawo głowne 1690. nigdy nieabrogowane [...]. KonSRoz 5 nlb. Tużby należyć miała LEX REGIA, ieszcze za panowania Krolow w Rzymie postanowiona, potym in Statu Democratico abrogowana, lecz de novo wskrzeszona za Oktawiana Augusta, na ktorego Osobę Pospolstwo Imperium, y cáłą Jurisdykcyę złożyło. ChmielAteny1755 I 361.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ prawo abrogowane »prawo uchylone, zniesione«: Zaż korrektura prawom abrogowanym tylko służy? JanWyw 8. Ale przystępując ad speciem, co rzeczemy do praw zastarzałych, niedostatecznych, wątpliwych, abrogowanych, sobie przeciwnych, z jednego sejmu na drugi odesłanych, które albo temporaneae, doroczne, albo próżne były? JanWyw 15. Naprzód z tej miary, aby się obaczyły prawa, które są stare, zastarzałe, a które nowe, i czym nowe od starych różne. Potym, które są potrzebne, a których nie trzeba. Po trzecie, które są wieczne, a które są doczesne abo doroczne. Po czwarte, które są sobie przeciwne. Po piąte, które są już abrogowane. JanWyw 19.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]