W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 14.11.2016
PALPITACYJA rzecz. ż
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1715
Formy: lp M. palpitacyja; D. palpitacyi; B. palpitacyją; N. palpitacyją; Ms. palpitacyjej; ~ lm M. palpitacyje
Etymologia: <łac. palpitatio 'szybki ruch'>
Znaczenia:
»drżenie ciała a. jego części będące oznaką emocji lub choroby«: Palpitatia nie tylko wydaie się przez dotykánie, ále pod czás ták wielka bywa, że áż żebrá podnosi. CompMed 173. Częsta y nagła mdłość (przy Pálpitácyey) nápádaiąca, częstokroć śmierć przynosi nagłą. CompMed 174. Gdy Palpitacya z Zatamowanego miesięcznego czasu lub Hemoroidow przypada [...] to wielce sobą trwozyc nie trzeba. BeimJelMed 588. Dáie się przestrogá áby leczący umiał rozeznáć prawdziwe serca drżenie, álbowiem często się trafia że sledziony podobnesz w lewym boku wydaią Palpitatie, y ták mocne, że y po wierzchu dáią się widzieć. VadeMed 174.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: palpitacyja serca (sz. zm.): Darmo miejscem rejestru swojego górujesz, kiedy to do każdej okazyi wakuje zawsze, kiedy dla przeraźliwej serca palpitacyi w nogi po tebinkach albo sromotny odwód pobudkę bijesz, uciekasz i konia oślep i bez miary silisz. MałpaCzłow 185-186. Jako nie jest niewolniczy [stan małżeński], kiedy żona narowom lada jakim, przemierzłemu oprystwu, grubijańskiemu traktowaniu, wściekłej fantazyi i humorowi męża swojego, mąż wzajemnie niewytrzymanej hipokondryi, wymyślnej serca palpitacyi, zbytecznym pretensyjom, szacownej modzie i manijerze, nieprzełomanemu uporowi i złości małżonki swojej poddać się cierpliwie i zgryźliwie muszą, mając życie i zdrowie na dyskrecyi poprzysiężonego przyjaciela swojego. MałpaCzłow 218. Pacyenci [...] przytym [przy ataku astmy] wielką serca Palpitacyą cierpią. BeimJelMed 586. Z Palpitacyą Serca częstokroć mdłości niezmierne łączyć się zwykły. BeimJelMed 589-590. W tey gorączce ustáwiczne bywáią poty, głowy bol nieznośny, ckliwośći, serca pálpitácye. VadeMed 250.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz palpita.
Autor: PK